MARMARA ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM FAKÜLTESİ
BİLGİSAYAR VE ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ BÖLÜMÜ
2022-2023 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI BAHAR DÖNEMİ
BİLİŞİM ETİĞİ ve GÜVENLİK DERSİ
“Makale İnceleme ve Değerlendirme Raporu”
Hakan EFE 100221040
04.04.2023
RAPOR BÖLÜMLERİ
MAKALE KÜNYESİ (APA STANDARDI) 3
EVREN ÖRNEKLEM / ÇALIŞMA GRUBU 4
TARTIŞMA VE SONUÇ 6
SONUÇ VE ÖNERİLER 7
İNCELEME SONUÇLARI VE ÖNERİLER 7
MAKALE ADI
Öğretim Elemanlarının İnternet Kullanımında Etik İlkelere Uyma Düzeyleri
YAZAR(LAR)
Erkan YAMAN, Uzm. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi
Havva YAMAN, Uzm. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi
Al Barış HORZUM, Uzm. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
MAKALE KÜNYESİ (APA STANDARDI)
Yaman, E. , Yaman, H. & Horzum, A. B. (2004). Öğretim Elemanlarının İnternet Kullanımında Etik İlkelere Uyma Düzeyleri . Değerler Eğitimi Dergisi , 2 (6) , 133-149 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ded/issue/29193/312569
MAKALE ERİŞİM ADRESİ
GİRİŞ
Davranış standartları, insanların nasıl davranmalrını gerektirdiğini belirten kural ve beklentiler setidir (Erdoğan, 1991).
Bilgi işçisinin en yoğun olduğu örgütler üniversitelerdir ve bu örgütler kompleks sistemlerdir (Karslı, 1998).
İnternet, eğitime fikir ve bilgi alışverişini kolaylaştırmaya ve dağınık bilimsel araştırmalar arasında iş birliği oluşturma imkânı sağlamaktadır (Börü, 2001; İnan, 1997).
Örneğin, telefon haberleşmesinin yaygınlaşması süresince yaşanan sıkıntı, zamanla etik kuralların oluşturulmasına ve uygulanmasına zemin hazırlamıştır (Sönmez, 2002a).
İvmesi hızlı bir dönüşümün içinde olan etik değerlerin yitip gitmesine göz yumulmamalı, aksine daha uygulanabilir duruma getirilmeli ve geliştirilmelidir (Töreci, 2001).
İş görenlerin oluşturup benimsedikleri etik ilkeler onların tutum ve davranışlarında temel yol gösterici olmaktadır (Pehlivan, 1998).
Bilim üretimiyle meşgul olan bilim insanlarının uyması gereken etik kurallar değişik şekillerde ele alınabilir.
ARAŞTIRMANIN AMACI
Bu araştırmacının amacı, öğretim elemanlarının, internet kullanımında etik ilklere uyma düzeylerine ilişkin görüşlerinin belirlenmesidir. Araştırma, öğretim elemanlarının konuyla ilgili eksikliklerini gidermeye yöneldik bir bakış açısı geliştirmesi, bu konuda bilimsel araştırma yapacak araşhrıcalara veri sağlaması ve örnek olması açısının önem taşımaktadır.
YÖNTEM
ARAŞTIRMA MODELİ
Konuyla ilgili literatür taranmış, literatüre dayanarak geliştirilen ölçek, kapsam geçerliği için alanda uzmanlaşmış öğretim üyeleri tarafından incelenmiş, onların eleştiri ve görüşleri alınmıştır.
Araştırmanın evrenini 2002-2003 Öğretim yılında Sakarya Üniversitesi’nde görev yapan öğretim elemanları oluşturmakta olup tesadüfi (oransız eleman) Örnekleme yöntemiyle örneklem alınmıştır.
Araştırmada kullanılan ölçeğin yapı geçerliğini belirlemek için faktör analiz yapılmıştır.
Bu ölçeğe faktör analizi uygulanıp uygulanamayacağı belirlemek için KMO’min Örnek yeterliliği ölçüsü incelenmiş ve KMO değeri 70 bulunmuştur.
EVREN ÖRNEKLEM / ÇALIŞMA GRUBU
Faktör analiz için 28 maddelik ölçek, 100 kişiye uygulanmıştır.
Faktör analizi sonucunda 2 madde çıkarılarak 266 maddeden oluşan toplam beş faktör elde etmiştir.
Araştırmaya katılan öğretim elemanlarının, yaklaşık %70’i erkek olup %67’si öğretim yardımcılarından oluşmaktadır.
taraftan yaklaşık %75’i iyi ve çok iyi derecede internet kullanmaktayken yaklaşık %25’i interneti kısmen kullanabilmektedir.
VERİ TOPLAMA ARACI
Bu yapıdaki 5 faktör, toplam varyansm %43,3’lük bölümünü açıklamaktadır. Ölçeğin güvenirliğini belirleyen Cronbach? katsayısı .90 olarak bulunmuştur.
Öğretim elemanlarına dağıtılan 250 veri toplama aracının 130’u geri dönmüş, tamamı kabul edilir nitelikte bulunmuştur.
Verilerin analizinde p<.05 anlamlılık düzeyi kabul edilmiştir.
Elde edilen diğer verilere ilişkin hangi testlerin uygulanacağına karar verebilmek için normallik dağılımı incelenmiştir
Bu nedenle bu çalışmada nonparametrik testler kullanılmıştır.
VERİLERİN ANALİZİ
Öğretim elemanlarına dağıtılan 250 veri toplama aracının 130’u geri dönmüş, tamamı kabul edilir nitelikte bulunmuştur.
Verilerin analizinde p<.05 anlamlılık düzeyi kabul edilmiştir.
Elde edilen diğer verilere ilişkin hangi testlerin uygulanacağına karar verebilmek için normallik dağılımı incelenmiştir
Bu nedenle bu çalışmada nonparametrik testler kullanılmıştır.
BULGULAR ve TARTIŞMA
BULGULAR
öğretim elemanlarının internet kullanımında etik ilkelere ayma düzeylerinde cinsiyet, görev yeri ve internet eğer er } cıınanırrı düzeyi değişkenleri açısından anlamlı fark bulunamamıştır
31-40 yaş aralığındaki öğretim elemanlarının 21-30 yaş aralığındaki öğretim elemanlarına göre internette bilimsel ve sosyal konulardaki paylaşımda etiğe daha uygun davrandıkları görülmüştür.
21-30 yaş aralığındaki öğretim elemanları yayınlarını, elindeki bilgi ve belgeleri yeterince paylaşma isteği taşımadığını belirtmiştir.
Bu durum, İlgili bilgilerin kendileri için değerli olması ve bilimsel anlamda verdikleri emeklerin başkaları tarafından kullanılmasını uygun bulmadıkları şeklinde yorumlanabilir.
Öğretim elemanlarının yayınlarını internet ortamına taşıyarak toplumun istifadesine sunma ve satışında bulunan bilgilere ihtiyaç duyulduğunda yardımda bulunma gibi işlevleri yerine getirmesi, toplumsal kalkınmaya katkı sağlanması açısından teşvik edilmelidir.
Öğretim elemanlarının yaklaşık yüzde 25’i kamu yararının dikkatini çeken plâtformlara kesinlikle görüş bildirmediğini ifade etmiştir.
Bu durum Yaman (2002) tarafından elde edilen öğretim elemanlarının sivil toplum örgütleri/dernekleri ve medya kuruluşlarıyla yeterli düzeyde iletişim kurmadıkları biçimindeki bulguyu destekler niteliktedir.
Bu durum Yaman (2002) tarafından elde edilen öğretim elemanlarının sivil toplum örgütleri/dernekleri ve medya kuruluşlarıyla yeterli düzeyde iletişim kurmadıkları biçimindeki bulguyu destekler niteliktedir.
31-50 yaş aralığındaki öğretim elemanlarının 21-30 yaş aralığındaki genç sayılabilecek öğretim elemanlarına göre internette sosyal iletişim etiğine uygun hareket etmeleri, onların yaş olgunluklarının davranışlarına olumlu tesir yapmasıyla açıklanabilir.
Yine internette sosyal iletişim etiğine 6-10 ve 16-20 yıl arası kıdeme sahip öğretim elemanlarının 1-5 yıl arası kıdeme sahip öğretim elemanlarına göre daha uygun davranmaları da aynı durumla açıklanabilir.
TARTIŞMA VE SONUÇ
Elde edilen bulgular değerlendirildiğinde;
- Nitekim Köksoy’a (1998J göre doktora eğitimini tamamlayan her birey öğretim üyesi olma heyecanıyla kendini kanıtlama kaygısı taşımaktadır. Öğrencinin okuduğu sayfa sayısı arttıkça, sesli okuma hataları azalmaktadır.
- Yukarıdaki bulgulara göre internet kullanımında öğretim elemanı görüşleri arasındaki farklılık, genel olarak sosyal iletişimde etik İlkelerin kullanımı boyutundadır.
- Yaş, kıdem ve unvan bakımından daha önde olan öğretim elemanları, aynı zamanda internette sosyal iletişim kurarken esitirru dergisi Erkan YAMAN & Havva YAMAN & M. Barış HORZUM etik ilkelere daha uygun davranan kişiler olarak karşımıza çıkmaktadır.
- Bıı durum daha yaşlı, kıdemli ve unvanlı öğretim elemanlarının sosyal ve akademik yaşamda kazanmış oldukları deneyimleri internet kullanımlarına da yansıttıkları biçiminde açıklanabilir.
- Araştırma verilerine bakıldığında, öğretim elemanlarının yaklaşık yüzde 30’u, internette karşısındakine cinsiyet, dinî siyasî kimlik, sosyoekonomik durum gibi farklılıklarından ötürü ayrıcalıklı davrandığını belirtmiştir.
- Bu durum bir başka araştırma bulgusunu da destekler niteliktedir.
- Hızla değişen ve gelişen dünyamızda, öğretim elemanlarından beklenen; dinî ve siyasî görüş, sosyoekonomik durum ve cinsiyet farkı gözetmeksizin internette iletişim kurabilmeleridir.
- Öğretim elemanlarının iş stresini azaltıcı önlem olarak başvurdukları Chat, üniversiteler bünyesince farklı alternatifler Sunularak bertaraf edilmelidir.
SONUÇ VE ÖNERİLER
- Öğretim üyeliğine hazırlık evresi olan lisans üstü eğitim programlarına, öğretim elemanlarının etik değerlerini geliştirmeye yönelik, araştırma-bilim etiği, öğretim elemanının etik davranışları ve internet etiği gibi konulan içine alan etik dersi konulabilir.
- Öğretim elemanı, merkezî internet ağından denetlenerek bu durumun siciline olumlu etki etmesi şeklinde ödüllendirilebilir.
- Öğretim elemanlarının internet kullanımlarında etik olmayan tutumları benimsememeleri için üniversitelerin enformatik bölümü tarafından, internet etiği konusunda kurslar açılabilir.
BU MAKALE İNCELEME SONUÇLARI VE ÖNERİLER
- Bu makale ile ilgili sonuçlar ve öğrendiklerim aşağıdaki
- Etik değerleri insan kendine göre yorumlaya bilir.
- Etik ilkelerin benimsenmesinde, toplumsal, sosyal ve psikolojik tepkiler canlı bir deneyim sunar.
- İnternet kullanım oranı arttıkça etik değerlere olan bağlılık azalmıştır.
- Artık etik üzerinde akademik olarak üzerinde durulmaktadır.
- Bir toplum insan kültürüne ne kadar yatkınsa etik değer konulması bir o kadar kolay olur.
- Bilimsel yetersizlik etik üzerine etkilidir yani ne kadar bilimsel bilgi biliyorsak bir o kadarda etiğe yatkınız demektir.
- Bu makale ile ilgili önerilerim aşağıdaki gibidir.
- Makaleye daha fazla detay konula bilirdi.
- Yöntem konusunda konulan maddelerde bahsedilen yük kavramını anlamadım daha fazla açık yazılabilirdi.
- Ölçeğin güvenirliğini belirleyen Cronbach ne kadar doğru onu daha fazla çeşiylendirilebilir.
Bu eser Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.
Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi’nden 1991 yılında mezun olduktan sonra Uşak Endüstri Meslek Lisesi’nde Teknik öğretmen olarak göreve başladı. 1993 Yılında Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Eğitim Bölümünde araştırma görevlisi olarak akademik çalışmalara başladı. 1998 yılında M.Ü. Teknoloji Eğitimi Yüksek Lisansı, 1999 yılında İ.Ü. İşletme Davranış Bilimleri Yüksek lisans tezlerini vererek başarıyla mezun oldu. 2001 yılından itibaren Marmara Üniversitesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri bölümünde öğretim görevlisi olarak çalışmaya devam etmektedir. Yürüttüğü dersler arasında temel bilgisayar eğitimi, bilgisayar donanımı, bilgisayar ağları ve haberleşme, işletim sistemleri, web tabanlı programlama, açık kaynak kodlu yazılımlar, uzaktan eğitim, içerik geliştirme, eğitim yönetim sistemleri dersleri yer almaktadır. 2011-2016 yılları arası Atatürk Eğitim Fakültesi ve birimleri internet sayfaları, 2013-2015 yılları arasında Marmara üniversitesi internet sayfaları ve akademik idari birimler web sayfaları koordinatörü olarak görev yapmıştır. Çok sayıda seminer ve konferansta bildiri sunmuş, konuşmacı olarak katkı sağlamış, düzenleme ve yürütme kurullarında görevler almıştır. Akademik dergi, kongre, sempozyum, kurumsal ve kişisel web sayfaları hazırlayarak yayınlamıştır. ISO 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi Baş Denetçi Sertifikası sahibidir.
