İZLEYİCİLER

İçindekiler

• Özet
• Giriş
• Çevrimiçi İzleyici (online trackers) nedir?
• İzleyiciler Nasıl Çalışır?
• İzleme Türleri
  • Çerezler (cookies) Nedir?
  • Dijital Parmak İzi (Digital fingerprint)Nedir?
  • Çerezler ve dijital parmak izi arasındaki fark nedir ?
• Neden izleniyoruz ?
• Bizi Kimler izliyor?
• EFF (Electronic Frontier Foundation) kimdir?
• Gizliliğimiz neden önemlidir?
• İzleyicilere Karşı Nasıl Önlem Alırım?
  • uBlock Origin
    • Nedir ? Ne işe yarar?
    • Kurulumu ve kullanımı
  • HTTPS Everywhere
    • Nedir ? Ne işe yarar?
    • Neden https kullanmalıyız ?
    • Kurulumu ve kullanımı
  • NoScript
    • Nedir ? Ne işe yarar?
    • Kurulumu ve kullanımı
  • Privacy Badger
    • Nedir ? Ne işe yarar?
    • Kurulumu ve kullanımı
    • Privacy Badger menüsündeki kırmızı,sarı ve yeşil butonlar ne işe yarıyor ?
  • PixelBlock
    • Nedir ? Ne işe yarar?
    • Kurulumu ve kullanımı
  • Tor Browser
    • Nedir ? Ne işe yarar?
    • Kurulumu ve kullanımı
• Sonuç

Özet

           Teknoloji gün geçtikçe hızla gelişmektedir. Bununla beraber kullanıcı sayısı artmakta ve kullanıcıların çoğu günlük işleri de dahil olmak üzere birçok işini internet üzerinden yapmaktadır. İnternet ortamında işlerimizi hallederken, gezinirken çerezler tarafından bilgilerimizin çoğu kaydedilmektedir. Kaydedilen bilgiler bazen bize daha iyi hizmet vermek için bazen de alehimize kullanılır.

         Bu çalışma ile çevrimiçi izleyicilerden (online trackers) nasıl korunuz konusu ele alınmıştır. Çevrimiçi izleyici nedir,nasıl çalışır ve türleri nelerdir sorularına cevaplar verilmiştir.  EFF’in paylaşmış olduğu “bizi kimler takip ediyor” tablosu incelenmiş ve yazar kendi bilgisayarını EFF’in hazırlamış olduğu testi  kullanarak bir web sitesine girmesiyle kaydedilen bilgilerini ölçmüş ve eklemiştir.  Çevrimiçi izleyicilerin neden engellenmesi gerektiği hakkında tartışma yapılmış ve çevrimiçi izleyicileri engelleyebileceğimiz ücretsiz olan programların indirilmesi,kurumu ve çalıştırılması hakkında bilgiler verilmiştir. Bu çalışma ile internet kullanıcılarında farkındalık oluşturmak ve daha bilinçli internet kullanan bireylere  dönüştürmek amaçlanmıştır.

Anahtar kelimeler : çevrimiçi izleyici, çerezler, dijital parmak izi, Electronic Frontier Foundation, uBlock Origin, HTTPS Everywhere, NoScript, Privacy Badger, PixelBlock, Tor Browser

 Giriş

         Dijitalleşmeyle hayatın her alanında dönüşüme uğrayan şirketler, müşteri hizmetlerini iyileştirmeye çalışırken, web siteleri üzerinden kişisel verilere ulaşabiliyor. Kişisel veri, kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgi anlamına gelir. Bu kapsamda kişisel veriler, yalnızca soyadı, adı, doğum tarihi ve doğum yeri gibi bir bireyin doğru teşhisini sağlayan bilgiler değil, aynı zamanda fiziksel, ailevi ve ekonomik özelliklerine ilişkin bilgiler, sosyal ve diğer şeylerdir. Bir kişinin belirli veya tanımlanabilir olması, mevcut verileri herhangi bir şekilde gerçek bir kişiyle ilişkilendirerek o kişiyi tanımlanabilir kılmak anlamına gelir.  Çevrimiçi izleyiciler tarafından kişisel verilerin toplanmasının yanı sıra internette yaptığınız hareketlerde takip edilmekte ve reklam şirketlerine satılmaktadır. Örneğin tatil için araştırma yaptıktan sonra uçuş biletlerin, otellerin reklamları çokça karşınıza çıkmaya başlar.  Bu durum bizi çok rahatsız etmiyor olsa da toplanan bilgiler ile aleyhimize çok fazla saldırılar yapılabilir. Sonuçta internette çok fazla zaman harcıyoruz ve her siteye güvenemeyiz. Bu yüzden interneti kullanırken gizliliğimizi korumalı ve gelecek saldırıları en aza indirgemeliyiz.

Çevrimiçi İzleyici (online trackers) nedir?

         İzleyiciler, tercihleriniz ve web siteleriyle etkileşim halindeyken kim olduğunuz hakkında veri toplamak  için tasarlanmış sitelerde bulunan bir komut dosyasıdır. Bazen bu komut dosyaları web siteleri tarafından kasıtlı olarak yerleştirilir bazen de hiç ziyaret bile etmediğiniz bir web sitesinin komut dosyası olabilir. Verilerinizin nasıl toplandığını anlamak hayatınız boyunca gelecek kötü saldırılara karşı kendinizi korumanıza ve sınırlamanıza yardımcı olacaktır. Yazının ileriki kısımlarında nasıl korunmanız gerektiğinden bahsedilmektedir.

İzleyiciler Nasıl Çalışır?

         Bir web sitesini ziyaret ettiğinizde, tarayıcınız o site için bir request(istek) gönderir. Arka planda, bulunduğunuz sitedeki reklam kodu ve görünmez izleyiciler, tarayıcımızın diğer gizli üçüncü taraflarına düzinelerce hatta yüzlerce istekte bulunabilir. Her istek, tarayıcımız ve  bizim hakkımızda, saat dilimimizden tutun, tarayıcı ayarlarımıza, hangi yazılım sürümlerini yüklediğimize kadar çeşitli bilgiler verir.

         Bu bilgilerin bir kısmı varsayılan olarak sayfayı görüntülememize yardımcı olmak için iletilir. Örneğin, HTTP üstbilgileri çoğu web işlevleri için gereklidir ve aygıtımızı, tarayıcı sürümümüzü yayınlar. Ancak tarayıcımızın isteklerindeki bilgilerin çoğu, bilgilerimizi toplamak için internet üzerinde gömülü olan gizli izleme mekanizmalarına sahip üçüncü parti reklam ağları tarafından da çıkarılır.

         İlk bakışta üçüncü parti izleyicilerin topladığı veriler nispeten sıradan ve farklı görünebilir. Ancak bir araya getirildiğinde, politik işlerden eğitim düzeyine kadar tüm çevrimiçi hareketlerimizden bir davranış profili ortaya çıkarabilirler.

İzleme Türleri

Çerezler (cookies) Nedir?

         Çerezler, bir bilgisayar ağını kullanırken web sitelerinin tarayıcınızda sakladığı giriş bilgilerinizi veya çevrimiçi alışveriş sepetinizde hangi ögelerin bulunduğu gibi yararlı şeyleri saklayan küçük veri parçaları içeren metin dosyalarıdır. Web deneyimizi geliştirmek için kullanmanın yanı sıra bir siteye yaptığınız ziyaretlerini, aramalarınızı kötüye de kullanabilirler. Çerezlerin bu şekilde kullanılması gizlilik ihlalidir ve tarayıcılar genellikle çerezleri engellemenize, sınırlamanıza veya silmenize izin verir.

         Bir çerezde saklanan veriler, bağlantınız üzerine sunucu tarafından oluşturulur. Bu veriler size ve bilgisayarınıza özel bir kimlikle etiketlenir.       

 Çerezleri  etkinlik bilekliği gibi düşünebilirsiniz. Bir konsere gidip bilekliğinizi takarsanız, çıkıp geldiğinizde kapı görevlileri sizi tanır(Franco,2017).

Dijital Parmak İzi (Digital fingerprint)Nedir?

         Başlangıçta güvenlik amacıyla geliştirilen tarayıcı parmak izi, tarayıcı ve cihaz ayarlarına göre bireysel kullanıcıları tanımlayabilen bir izleme tekniğidir. Web sitelerinin doğru görüntülenmesi için tarayıcınız, ekran çözünürlüğünüz, işletim sisteminiz, konumunuz ve dil ayarlarınız dahil olmak üzere birçok belirli bilgilerinizi kullanıma sunar. Dijital parmak iziniz bir kere kayıt edildiğinde kalıcı olarak saklanır(Kessler,2018).

Çerezler ve dijital parmak izi arasındaki fark nedir ?

         Bilim adamlarının hayvan göç modellerini takip etmek için kullandıkları küçük izleme cihazlarını veya bir araca bağlı bir GPS vericisini düşünün. Hedef hayvana veya araca bağlı oldukları sürece, doğru ve etkilidirler  ancak çalınır veya etkisiz hale getirilirse tüm değerlerini kaybederler. Bu kabaca çerezlerin nasıl davrandığıdır: kullanıcıları bir kullanıcının sildiği noktaya kadar izleyebilirler.

         Parmak izi, donanım özellikleri ve tarayıcı ayarları gibi daha kalıcı tanımlayıcılar kullanır. Bu, bir kuşun tüy işaretlerine veya bir arabanın plakasına, markasına, modeline ve rengine göre izlenmesine eşdeğerdir. Başka bir deyişle, değiştirilmesi zor ve silinmesi imkansız metrikler. Sıradan çerez tabanlı izleme yöntemlerine göre daha istilacı bir izleme türüdür.

         Kısacası çerezleri bizim tarafımızdan kontrol etmek oldukça kolaydır. Kullanıcının bilgisayarına kaydedilirler, yani kontrol bizdedir ve istersek kolayca kapatabiliriz. Son zamanlarda da kullanıcılar çerezlerinin kontrolünü eline alıyor. Aşağıdaki tabloda kullanıcıların çevrimiçi izleyicileri engelleme oranlarını görebilirsiniz.

Tablo : Global Ad-blocking Growth (Wikimedia Commons)

Neden izleniyoruz ?

         Gerçek hayatta biri hakkında ne kadar çok bilgi bilirsek onu o kadar anlarız. Bu internet ortamında da bu şekildedir. Siteler bizim hakkımızda ne kadar çok şey bilirlerse bizi o kadar anlarlar ve bildiklerini bize daha iyi hizmet vermek için kullanmaya çalışırlar. Örneğin almak istediğiniz bir ürün için araştırma yaptıktan sonra internette gezinirken ürün veya benzerinin sürekli karşımıza çıkması bununla alakalıdır.

Bazen bunun tam tersi durumlarla da karşılaşabiliriz. Genel anlamda takip edilmemizin başlıca nedenleri:

Gelir akışı oluşturmak : Depoladığı bilgilerinizle doğrusal olarak ilgilendiğiniz ürünle alakalı şirketlerle anlaşıp akışınızı oluşturur.

İş performansını ölçmek : Kendisine ait bir sitede kullanıcının en çok hangi içerikle ilgilendiğini ölçer.

Kolluk kuvvetlerine yardımcı olmak : Bazı kolluk kuvvetleri şüpheli kişilerin çevrimiçi davranışlarını izler.

Bir sitenin kullanabilirliğini incelemek : Site ve kullanıcı arasındaki ilişkiyi incelemek , sitenin eksik yanlarının düzeltilmesini sağlamak.

(Stouffer,2021)

 

Bizi Kimler izliyor?

         Whotracks.me sitesinin yaptığı araştırmaya göre Google internet trafiğinin %78’ini, Facebook %20 sini, Amazon %17’sini, Microsoft %9’unu, Twitter %8’ini, Cloudflare %7’sini, comScore Inc. %7’sini, Adobe %6’sını ve Akamai Technologies %4’ünü izliyor.

Tablo : COMPANY TRACKING REACH (Whotracks.me)

EFF (Electronic Frontier Foundation) kimdir?

         1990 yılında kurulan EFF(elektronik sınır temeli) sanal dünyadaki sivil özgürlükleri savunan kar amacı gütmeyen kuruluştur. EFF politika analiz, taban aktivizmi ve teknoloji geliştirme yoluyla kullanıcı gizliliğini, özgür ifadeyi ve yeniliği savunuyor. Misyonu ise “teknolojinin dünyadaki tüm insanlar için özgürlüğü, adaleti ve yeniliği desteklemesini sağlamaktır.”

EFF’in Projesi olan https://coveryourtracks.eff.org/ sitesindeki teste göre  izleyiciler tarafından toplanan hakkımdaki bazı bilgiler.

Gizliliğimiz neden önemlidir?

         Gizliliği sadece meraklı gözlerden sakınmak ve sömürücü kurumlara karşı bir koruma olarak görürüz. Bununla birlikte Georgetown Üniversitesi hukuk profesörü Julie E. Cohen’in fikirlerini özetlemek gerekirse mahremiyet, özgürlüğü ilerletmek veya kontrolü kontrol etmek için bir araçtan daha fazlasıdır. Toplumun ve popüler kültürün etkisinden uzak bir şekilde kendini geliştirme yöntemidir. Farklı kimlikler geliştirmek için ihtiyaç duyduğumuz tüm faktörleri sağlar: özerklik, özgür düşünce, yaratıcılık, deney ve keşif(Kessler,2018). 

         İnterneti kontrol edilemez olarak değerlendirerek, şirketlere insanların düşüncelerini ve davranış biçimlerini şekillendirme ve yön vermeleri manipüle etme potansiyeline sahip teknolojiler (çerezler, dijital parmak izi vb.) oluşturmaları için fırsat vermiş oluyoruz. Bu şekilde kullanıcıların uygun olmaya çalışma, itaat etme, boyun eğme gibi ortamların içerisinde kendilerini bulmalarına sebep oluyoruz.

         Bu yüzden internet ortamında gezinirken tehlike oranımızı en aza indirgeyebilmek için yapmamız gereken, indirmemiz ve kurmamız gereken uygulamalara bir bakalım.

İzleyicilere Karşı Nasıl Önlem Alırım?

Anlatım sırasında kullanılan görseller uygulama sahiplerinin bilgisi dahilinde kendi tarafımca kullanılmıştır.

uBlock Origin

Nedir ? Ne işe yarar?

         uBlock Origin, öncelikle gizlilik istilasını etkin ve kullanıcı dostu bir yöntemle etkisiz hale getirmeyi amaçlayan açık kaynaklı, platformlar arası bir tarayıcı uzantısıdır. Arayüzdeki büyük güç düğmesi mevcut web sitesinde uBlock’u kalıcı olarak devre dışı bırakır/etkinleştirir. Bu yalnızca mevcut web sitesine uygulanır, evrensel bir güç düğmesi değildir. Chrome, Chromium, Edge, Firefox, Opera, Pale Moon ve Safari‘nin 13’ten eski sürümlerinde kullanılabilir.

Kurulumu ve kullanımı

         Eklentiyi indirip etkinleştirdikten sonra, girdiğiniz web sitesinde her zaman çalışır durumda olur.  Eklentinin güç düğmesini kullanarak kolayca devre dışı bırakabilirsiniz. Bu güç düğmesi, girdiğiniz mevcut web sitesini açmanızı / kapatmanızı sağlar.

Buradan eklenti olarak ekleyebilirsiniz: https://ublockorigin.com/

         İndirdikten sonra kullandığınız tarayıcınıza eklenti olarak ekleyerek hiçbir ek ayar yapmadan kullanımına başlayabilirsiniz.

HTTPS Everywhere

Nedir ? Ne işe yarar?

         HTTPS Everywhere, birçok büyük web sitesiyle iletişiminizi şifreleyen ve taramanızı daha güvenli hale getiren bir Firefox, Chrome ve Opera uzantısıdır.

         Tor Project ve EFF’nin iş birliğiyle ortaya çıkmış bir projedir. Aslında birçok site size HTTPS üzerinden şifreleme desteği sunar ancak kullanımını zorlaştırırlar. Örneğin bağlantıyı http üzerinden kabul edebilirler veya şifrelenmiş sayfalarda sizi şifrelenmemiş sayfalara götürecek bağlantılarla doldurabilirler. HTTPS everywhere eklentisi ile bu problemi daha kolay bir şekilde ortadan kaldırabilirsiniz.

Neden HTTPS kullanmalıyız ?

         Temel olarak, HTTP ile aynıdır, ancak bir TLS veya SSL sertifikasına sahiptir; bu, web verilerinizin tarayıcı ve sunucu arasında aktarılırken şifrelendiğini anlamına gelir. Bu sertifika, rastgele karakterler şeklinde şifreleneceği için bilgisayar korsanlarının verilerinize erişmesini zorlaştırır.

SSL (Güvenli Yuva Katmanı) ve halefi TLS (Aktarım Katmanı Güvenliği) , ağa bağlı bilgisayarlar arasında kimliği doğrulanmış ve şifrelenmiş bağlantılar kurmaya yönelik protokollerdir. 

         Adres çubuğunda bir asma kilit simgesiyle işaretlendiklerinden, HTTPS web sitelerinin Chrome da tanımlanması kolaydır. Güvenli olmayan (HTTP) bir web sitesiyle karşılaştığınızda, asma kilidin yerinde “Güvenli değil” ifadesi alır (Hoş,2021).

         HTTPS ile trafik, paketler koklansa veya başka bir şekilde ele geçirilse bile anlamsız karakterler olarak karşımıza çıkacak şekilde şifrelenir. Bir örneğe bakalım:

Şifrelemeden önce:

This is a string of text that is completely readable

Şifrelemeden sonra:

ITM0IRyiEhVpa6VnKyExMiEgNveroyWBPlgGyfkflYjDaaFf/Kn3bo3OfghBPDWo6AfSHlNtL8N7ITEwIXc1gU5X73xMsJormzzXlwOyrCs+9XCPk63Y+z0= 

Kurulumu ve kullanımı :

Eklentiyi indirip etkinleştirdikten sonra, girdiğiniz web sitesindeki http bağlantınızı HTTPS olarak değiştirir.

Buradan eklenti olarak ekleyebilirsiniz: https://chrome.google.com/webstore/detail/https-everywhere/gcbommkclmclpchllfjekcdonpmejbdp/related?hl=tr

Kurulumdan önce

Kurulumdan sonra

NoScript

Nedir ? Ne işe yarar?

         NoScript, JavaScript’i her yerde engellemek yerine, belirli web sitelerinde seçici olarak etkinleştirmenize olanak tanıyan bir kısayol oluşturur. Yalnızca seçtiğiniz güvenilir web siteleri (örn: çevrimiçi bankanız) tarafından yürütülmesine izin verir.

Kurulumu ve kullanımı :

         Eklentiyi indirip etkinleştirdikten sonra, girdiğiniz sitelerde noscript arayüzünü kullanarak istediğiniz web sitesini önceden ayarlanmış 4 güven düzeyinden birine atayabilirsiniz.

Buradan eklenti olarak ekleyebilirsiniz: https://chrome.google.com/webstore/detail/noscript/doojmbjmlfjjnbmnoijecmcbfeoakpjm

VARSAYILAN: Otomatik olarak uygulanan düşük güven düzeyidir. Bu sayede ilk kez ziyaret ettiğiniz bir site size karşı herhangi bir zararlı eylemde bulunamaz.

Geçici GÜVENİLİR: Çalışması için etkinleştirilmesi gerekir. Geçici dememizin sebebi sitenin güven seviyenin siteden çıkar çıkmaz veya geçici izinleri iptal et düğmesine tıkladığımızda  varsayılana sıfırlayacağı anlamına gelir.  Bu seçenekle beraber her gün ziyaret etmeyeceğiniz siteleri geçici olarak güvenilir yapabilirsiniz.

GÜVENİLİR :  Javascripti etkinleştirir. Sürekli olarak kullandığınız siteler için bu seçeneği kullanabilirsiniz. Tarayıcınızın tekrar tekrar yeniden başlatılmasından etkilenmez. Yalnızca güvendiğiniz ve sürekli tercih ettiğiniz siteler için kullanın.

UNTRUSTED : Her şeyi engelleyen sıfır güvenirliğe sahip düzeydir.

Privacy Badger

Nedir ? Ne işe yarar?

         Privacy Badger, reklam verenlerin ve diğer üçüncü taraf izleyicilerin web ‘de nereye gittiğinizi ve hangi sayfaları ziyaret ettiğinizi gizlice izlemesini engelleyen bir tarayıcı uzantısıdır. Bir reklam veren, izniniz olmadan birden fazla web sitesinde sizi izliyor gibi görünüyorsa, Privacy Badger web sitesine göre, sanki aniden ortadan kaybolmuşsunuz gibi, o reklam verenden tarayıcınıza daha fazla içerik yüklemesini otomatik olarak engeller.

        Amacı reklamları engellemek değil sakıncalı olduğunu düşündüğü, kullanıcıların gizliliğinin rıza dışı ihlal edilmesini önlemektir.

Üçüncü taraf izleyici nedir ?

         İnternette ziyaret ettiğiniz bir sitede siteye ait olmayan, ziyaret etmek istediğiniz alan dışından da sunucular gelebilir.

         Modern web de, resimler ve yerleştirmeler, tarama alışkanlıklarınızı izlemek ve genellikle reklamları görüntülemek için genellikle çerezleri ve diğer yöntemleri kullanır. Bunu yapan alanlara “üçüncü taraf izleyiciler” denir.

Kurulumu ve kullanımı :

         Eklentiyi indirip etkinleştirdikten sonra, girdiğiniz sitelerde privacy badger sizin için güvenli olmayan siteleri otomatik olarak engeller. Bu ayarı değiştirmek için arayüzü kullanarak site için kullanılan güvenlik ayarını değiştirebilirsiniz.

Buradan eklenti olarak ekleyebilirsiniz: https://chrome.google.com/webstore/detail/privacy-badger/pkehgijcmpdhfbdbbnkijodmdjhbjlgp?hl=tr

Privacy Badger menüsündeki kırmızı,sarı ve yeşil butonlar ne işe yarıyor ?

• Kırmızı buton üçüncü taraf izleyiciden gelen hiçbir içeriğe izin verilmediği anlamına gelir.
• Sarı buton üçüncü taraf izleyicinin sizi takip etmeye çalıştığı anlamına gelir fakat bu privacy badger tarafından web sitesinin işlevselliği açısından gerekli olarak görülür. Bu yüzden privacy badger alan adından içerik yükleyecek fakat bilgileri üçüncü taraf tanımlama bilgilerini taramaya çalışacaktır.
• Yeşil buton eylem yok anlamına gelir. Privacy badger işlem yapmaz.

PixelBlock

Nedir ? Ne işe yarar?

         PixelBlock, e-postaları ne zaman açıp okuduğunuzu algılamak için kullanılan e-posta izleme girişimlerini engelleyen bir Gmail uzantısıdır. PixelBlock, bir e-postanın içinde bir izleme girişimini bulup engellediğinde ‘kırmızı göz’ oluşturur.

Kurulumu ve kullanımı :

         Eklentiyi ekleyip etkinleştirdikten sonra gelen spam e-postalarınız üzerindeki gizlenmeye çalışılan piksellerin  indirilmesini engelleyerek gelen saldırılara karşı korunmanızı sağlar.

Buradan eklenti olarak ekleyebilirsiniz: https://chrome.google.com/webstore/detail/pixelblock/jmpmfcjnflbcoidlgapblgpgbilinlem

Tor Browser

Nedir ? Ne işe yarar?

         Tor Browser, kullanıcının İnternet deneyimini anonim hale getirerek kullanıcı gizliliğinin yanı sıra kullanıcı iletişiminde özgürlük ve mahremiyeti hedefler. Tor Browser gizliliğe öncelik veren ve dark web’e güvenli erişim sağlayan bir projedir.

Tor Browser verilerinizi ne kadar gizlemeye çalışırsa çalışsın, internet dünyası asla tam anlamıyla güvenli bir yer değil. Bu nedenle Tor Browser’a güvenerek olur olmadık sitelere giriş yapmayın ya da güvenmediğiniz yerlerde herhangi bir kişisel verinizi paylaşmayın. Çünkü başarılı bir hacker istediği veriye elbet bir şekilde ulaşacaktır (Yakar,2021).

Kurulumu ve kullanımı :

https://www.torproject.org/  sitesine giderek indiriyoruz.

 İndirdiğimiz dosyadan kurulumunu gerçekleştiriyoruz. Tor Browser ‘ ı açıyoruz.

“Tor Tarayıcı, trafiğinizi dünya çapında binlerce gönüllü tarafından yönetilen Tor Ağı üzerinden yönlendirir.”  seçeneğini kabul ederek ara yüzümüze ulaşabiliriz.

Bağlantı sağlandı! Artık özgür, hiçbir erişim engeline takılmadan ve ayrıca oldukça güvenli bir şekilde internete erişebilirsiniz.

Sonuç

         Günümüzde internet kullanımı oldukça yaygınlaşmış durumdadır. İnternetin gelişmesiyle birlikte insanların çoğu zaman tasarrufu ve kolaylık açısından birçok işini (alışveriş yapmak, araştırma yapmak için internet kullanmak vs.) internet üzerinden yapmaya başlamıştır. İnternet kullanımın yaygınlaşması ile verileriniz şirket sahipleri için önemli konuma gelmiş ve verilerinize ulaşmak için çevrimiçi izleyicilerden yararlanmaktadırlar. İlk bakışta, üçüncü taraf izleyicilerin topladığı veri noktaları nispeten sıradan ve farklı görünebilir. Ancak bir araya getirildiğinde, politik ilişkiden eğitim düzeyine ve gelir düzeyine kadar çevrimiçi etkinliğinizin ayrıntılı bir davranış profilini ortaya çıkarabilirler. Sizinle ilgili bu veri hazinesi size geri bağlandığı sürece, çevrimiçi etkinliğiniz kaydedilebilir. Bu yüzden çevrimiçi izlenmeden kaçınmak, verilerinizi yanlış ellerden uzak tutmaktan fazlasını yapabilir. Reklamcıların hakkınızda sahip olduğu verileri en aza indirerek, aslında paradan tasarruf edebilirsiniz. Şirketlere satın alma davranışınızı nasıl etkileyeceğiniz konusunda veri sağlamazsanız, gereksiz yere para harcamaya ikna olmazsınız.

         Çevrimiçi izleyicilerden sakınmak ve istemediğimiz verilerimizin istenmeyen ellere geçmesini engellemek için tarayıcımıza eklememiz gereken eklentiler vardır. Bu araştırmada herkesin basitçe ve ücretsiz bir şekilde ulaşabileceği eklentilerden bahsedilmiştir.

Referanslar

Stouffer ,C.(2021,June 16). Internet tracking: how and why we’re followed online.Norton. 

    https://us.norton.com/internetsecurity-privacy-internet-tracking.html 

Franco, M.(2017,December 12). How to reclaim your digital privacy from online tracking.Lifehacker.

              https://lifehacker.com/how-to-reclaim-your-digital-privacy-from-online-trackin-1820878546

Kessler, D.(2018,July 26). This is Your Digital Fingerprint.Dist://ed.

              https://blog.mozilla.org/en/privacy-security/this-is-your-digital-fingerprint/

Hoş, S. (2021,August 09). Http vs. Https Nedir? Farkları Nelerdir?.ÇözümPark.

              https://www.cozumpark.com/http-vs-https-nedir-farklari-nelerdir/

Yakar, U. (2021,August 10). Tor Browser Dışında Hiçbir İnternet Tarayıcısında Bulunmayan 5 Özellik.Webtekno.

              https://www.webtekno.com/tor-browser-ozellikleri-h106808.html

Kapaktaki görsel https://www.freepik.com/ sitesinden 17.05.2022 tarihinde alınmıştır ve creative commons lisanslıdır.

Bu makale https://www.turnitin.com/  sitesi üzerinden 17.05.2022 tarihinde kontrol edilmiştir. Makale benzerlik değeri ile kabul edilmiştir. Results Completed: 100% Plagiarism: %13 Unique: %87

Bu eser Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

Ceren Kaplan

Ben Ceren Kaplan. Lise hayatımı Paşabahçe Ahmet Ferit İnal Anadolu Lisesinde tamamladıktan sonra 2020 yılında öğretmen olma hayalimin üzerine Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi bölümünü kazandım ve şuan 2. Sınıf öğrencisiyim. Var olan durumlar ve hedeflerim doğrultusunda Çift Ana dal programına başvurup ilköğretim matematik öğretmenliğini kazanma gibi bir hedefim ve çabam var. Bilişim başta benim için zorunluluk olsa da şuan çok severek ilgileniyor ve kendimi geliştirmek için uğraşıyorum. Aldığımız teknik eğitimleri unutmamak için sıkça tekrar ediyor ve üzerine bir şeyler koymak için çeşitli kurslar ve sertifika programları bitirdim ve bitirmeye de devam ediyorum. Eğitim hayatım dışında resim çizmeyi, müzik dinlemeyi, resim çekmeyi, yeni yerler keşfetmeyi ,gezmeyi ve el işleriyle uğraşmayı seviyorum. Mezun olduktan sonra kesinlikle öğretmenlikten başka meslek yapamam demesem de ilk hedefim öğretmen olarak meslek hayatına başlamak ve iş hayatıma öğretmen olarak devam etmek. Temel düzeyde Scratch, Illustrator programlarını kullanabiliyorum. Orta düzeyde C,C++,Pyhton programlama dillerini biliyorum ve gelişmeye devam ediyorum.