MARMARA ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM FAKÜLTESİ
BİLGİSAYAR VE ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ BÖLÜMÜ

2022-2023 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI BAHAR DÖNEMİ
BİLİŞİM ETİĞİ ve GÜVENLİK DERSİ

“Makale İnceleme ve Değerlendirme Raporu”

Gaygysyz SAHETDURDYYEV   100219991

İçindekiler

MAKALE ADI 3

YAZAR(LAR). 3

MAKALE KÜNYESİ (APA STANDARDI). 3

MAKALE ERİŞİM ADRESİ 3

GİRİŞ. 3

YÖNTEM… 4

SİBER ZORBALIKLA YAPILMIŞ OLAN ARAŞTIRMALRIN BULGULARI 4

SİBER ZORBALIKLA AKRAN ZORBALIĞI ARASINDAKİ ÖRTÜŞME. 4

SİBER ZORBALIKTA CİNSİYETİN ROLÜ.. 4

ANNA BABA ROLÜ.. 4

TARTIŞMA VE YORUM… 4

SONUÇ VE ÖNERİLER. 5

 

MAKALE ADI

Siber Zorbalık

YAZAR(LAR)

Semra Aksaray Dr. Psikolojik Danışmanı

Çukurova Üniversitesi Medikososyal Merkezi

Yıl / Sayı: 2011/2

MAKALE KÜNYESİ (APA STANDARDI)

Aksaray, D. D. S. (2011). Siber Zorbalık . Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 20 (2) , 405-432 . Retrieved from.

Anahtar Kelimeler: Siber zorbalık, elektronik zorbalık, sanal zorbalık, internette eziyet.

MAKALE ERİŞİM ADRESİ

https://dergipark.org.tr/tr/pub/cusosbil/issue/4387/60297

GİRİŞ

Okul yaşlarındaki pek çok çocuklar siber zorbalıkla karşılaşmaktadırlar. Bir çok okul gençlerinin teknolojiyi yoğun olarak kullanmaları esnasında fizikselden sanala transfer olan farklı zorbalıklar ortaya çıkıyor.  Siber zorbalık tehdidin yeni bir biçimidir, bu okul personelleri içinde daha çok güçlükler getirmekdedir. Bu makale zorbalığın yada siber zorbalığın arasındaki farklılıklar yada siber zorbalıkla ilgili haraketlerin psikolojik yönden bakılması zorbalığın psikolojik taydan kötü etkileri, yaş yada cinsiyet gibi değişkennler gibi konularda siber zorbalığa genel olarak bir bakış açı sağlamaktadır. Literatüre baktığımızda ebeveyenlerin ilgileri yada okulda alınmış olan müdahelelerin genç jenerasyonlarda siber zorbalığın farkındalığı ve güvenin olmuşmasını yada bunun sürdürülmesini sağladığı anlaşılmaktadır.

YÖNTEM

                Veri Kaynakları: Siber zorbalıkla ilgili 2003 – 2010 yılları arasındaki yapılmış olan araştırmalar ele alınmıştır. Elektronik veri tabanı olarakta EbscoHost (Psychology and Behavioral Science Collection), Science Direct ve ISI Web of Science, Eric kullanılmıştır.

SİBER ZORBALIKLA YAPILMIŞ OLAN ARAŞTIRMALRIN BULGULARI

Geleneksel Akran Zorbalığı ve Siber Zorbalık Arasındaki Bezerlikleri ve Farklılıkları

                Bu araştırmada geleneksel akran zorbalığına bakacak olursak Olweus (1992,1993a,1994) tarafından; kendilerini savunamayacak güçsüz olan birylerin psikolojik yönden savunmasız kurban birey üzerinde denelen fiziksel, sözel , psikolojik ataklar veya tehditler olarak tanımlanıyor. Bu siber zorbalığı arkadaşlarına uygulayan çocuk yada ergenler akranlarından büyük hem çok güçlüdürler.

Siber zorbalığa baktığımızda bazı tarafları geleneksel zorbalığa benzemektedir. Herzaman defalarca olunur psikolojik olarakta şiddet verir ve kasıtlı yapılmaktadır. İnternet ortamlarında zorbalık  yapan kişi bunu karşısındaki kişinin duygularını incitmek veya şaka yada eğlence için yapmaktadır. Bazen siber zorbalık yapan kişilere bakıldığınıda bunu bir intikam alma psikolojisi ile yapar hem teknolojide olan yeteneklerini ve gücünü sergilemek için yapmaktadır (Vendbosh ve Cleemput, 2007).

Siber zorbalık ve geleneksel zorbalığın arasındaki önemli olan farklardan biri hem siber zorbalığın gizli olmasıdır. Siber birey kendisini taciz eden kişiyi kim olduğunu çoğu zaman tespit edemez. Zorbalık yapan kişi bireyin arkadışı yada komşusu bile olabilmektedir. Bundan dolayı hem korkutucudur ve bir o kadarda etkileyci olmaktadır. İşte bu gizlilik saldırgana gerçek hayatta davranamayacağı kadar rahr davranma olanağını sağlamaktadır. Siber zorbalık yüz yüze yapılmadığından dolayı kurbana karşı empati yapılmamaktadır ve saldırgan kurbana ne kadar zarar verdiğinin farkında olmadan onun ne hissttiğini göremiyor (Mesch, 2009; Mishna, Saini ve Solomon, 2009).

SİBER ZORBALIKLA GELENEKSEL AKRAN ZORBALIĞI ARASINDAKİ ÖRTÜŞME

Araştırmacılara göre siber zorbalıkta mağdur kişilerin hem aynı zamanda geleneksel akran zorbalığında da hedef olup olmadıklarını araştırmışlardır. Juvonen ve Gross’un (2008) Amerika’da 12 – 17 yaş aralarındaki bireylere yapılan araştırmalarında katılımcıların %72’si bir önceki yıla bakıldığında internette en az bir defa taciz edildikleri tespit edilmiştir.

İncelenen araştımalara bakıldığında akaran zorbalığı ve siber zorbalık olgusu arasında birçok yönden benzerlikler olmaktadır. Bu yüzden dolayı araştımaların sonucuna bakacak olursak her iki zorbalık türü arasında da farklı oranlarda olmakla birlikte anlamlı ilişkiler bulunmuştur.

SİBER ZORBALIKTA CİNSİYETİN ROLÜ

Siber zorbalığa kurban olan bireyin ya da zorba olarak katılmada cinsiyet etkenlerini inceleyen araştırma bulguları birbiriyle çelişkilidir. Bazı araştımacılara göre cinsiyet farklılığının önemli olduğunu vurgularken bazıları cinsiyet açısından hiçbir fark bulmadıklarını söylemişlerdir.

Cinsiyet farklılıklarını yada değişkenini araştıran araştırmaların hemen hemen bir çoğunda kurban yada zorbalığı birey olmak açısından kzılar ve erkekler arasında bir fark bulunmamıştır. Cinsiyet farklılığının bulunduğunu belirten bazı araştırmalara göre zorbalık yapılmak için seçilmiş olan kızların oranı ise erkeklerden oldukça yüksektir.

ANNE BABA ROLÜ

                Günümüzde genç internet kullanıcılarımız yetişkin olan bireylerin bilgilerinden ve uzakta internet oratamında yer almaktadırlar. Aslında araştırmalara bakıldığında internet kullanımında yetişkin gözetiminin ergenler arasındaki riskli olan davranışları azalttığını ortaya koyar (Mesch, 2009; Ybarra ve Mitchell, 2004).

Günümüzde baktığımızda gençelrin bir çoğu üçte biri yani %30’u günde en az 3 saat veya daha fazla internet kullanmaktadırlar (Ybarra ve Mitchell, 2004a). Ebeveyenler çocuklarını internet üzerinde olşan tehdit yada zorbalardan çocuklarını korumak için çeşitli yöntemler kullanmaltadırlar. (Mesch 2009) yaptığı çalışmada ebeveyenlerin %73’ünün bilgisayarı oturma odası yada salonlara koyduğunu %86 sının çocuklarının ziyaret edebileceği ve edebilmeyeceği belirlediğini, %66 sının ise çocuklarının internet kullandıkları zaman kısıtlaması yaptığını, %66 sının  çocuğunun girdiği sitelerini sık sık kontrol etmesini %56 sının ise .ocuklarının bilgisayarlarına koruycu filtre yerleştirdiğini bulmuşlar.

Bazı araştırmaların sonuçlarına baktığımızda ergenlerin bir çoğunun yetişkenlere internette gördükleri şiddeti söylemedikleri görülmektedir. Araştırmalara göre kurbanların bir çoğunun başına gelen olayarı hiç kimseye söylemediklerini, eğer söylerlerse arkadaş daha sonra anne baba yada herhengi bir yetişkin ve öğretmenler olarak sıralandığı görülmektedir. Böyle durumda anne babaların öncelikle siber zorbalıkla ilgili bilgilerinin olması ve bu hususta çocuklarını uyarlmalı ve belli başlı kurallar koymalıdırlar.

TARTIŞMA VE YORUM

  • Siber zorbalığı ele aldığımızda son zamanlarda çok önem kazanmaya başlayan bir olgudur. Medyada olduğu siber zorbalıkla ilgili haberler bu konuda yer almıştır.
  • Siber zorbalığın çok kötü hastalıklı etkisi ve bu yaygınlığı sebebiyle sosyal hayatta sağlık problemi sayılabilir.
  • Siber zorbalık önceden bildiğimiz gibi geleneksel akran zorbalığıyla aralarında büyük bir farklılık vardır. Bu farklılıklardan en önemlisine bakacak olursan bu gizliliğin olmasıdır.
  • Sanal kurbanların kendilerine zorbalık yapan kişileri tanımasına bakacak olursak buradaki oran sanal ortamdaki kurbanların %40 veya %50 si kendilerine eziyet eden kişiyi tanımakta.

Siber zorbalıkta cinsiyet etkenlerini inceleyen araştırmacılar birçok farklı sonuçlar elde etmişlerdir. Araştırmacıları çoğu siber zorbalıkta cinsiyetin rol oynamadığını kız yada erkeklerin benzer sıklıkta kurban ve zorba şeklinde olduklarını belirtmişlerdir (Patchin ve Hinduja, 2006; Slonje ve Smith, 2008; Smith vd, 2008; Topçu vd., 2008; Williams ve Guerra, 2007).  Siber zorbalığa karşı önlem almkata olan okullardeki yönetici, öğretmen ve psikolojik danışmanların aldığı izlediği yoluyala ilgili birçok araştırma yapılmişır. Bunun gibi durumlarda okul danışmanlarına liderlik rolü oynuması gerekmetedir.

MAKALE İNCELEME SONUÇ VE ÖNERİLER

Bu siber zorbalığın baya yaygınlaşması nedeninden dolayı çocuklar, aileler ve okullarda görevli olan personellerin siber zorbalık nedir zararları nedir nasıl önlem alınabilir yada bir kişiiye siber zorbalık yapıldıktan sonra nasıl bir müdahele  edilebileceği gibi konularda farkındalıkların fazla geliştirmesi gerektiği vurgulanmıştır.

Okul yöneticileri tarafıdan öğrencileri, öğretmenleri yada diğer personelleri siber zorbalığın tehlikelerini ve şüphelendikleri durumlarda ne yapmalarının gerektiğini bilgilendirmelidir. Okul yöneticileri siber zorbalık veya geleneksel zorbalık okullarda kural ve politikaların belirlenmesi ve eğer şüpheli bir durum olursa hemen polise bildirmelidirler.

Bu konuda anne babalar çocuklarına internet kullanımını gelişim düzeylerine uygun olarak kullanmasını ve başkada elektronik iletişim araçlarını nasıl bir şekilde kullanacakları konusunda onlara rehberlik etmelidirler ve sınırlamalar koyarak gözleri çocuklarının üzerinde olarak onlara sık sık denetleme yapmalılar. Ve benim makeleyi incelediğimde düşünmüş olduğum düşüncelerim bundan ibaret.

 
Creative Commons Lisansı
Bu eser Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.