İçindekiler:

  • Giriş
  • Sanal para nedir?
  • Bitcoin Nedir?
  • Bitcoin’in Türkiye ve Yasal Boyutu
  • Bitcoinin Diğer Ülkelerdeki Durumu
  • Sonuç

Giriş

Günümüzde Bitcoin hayatımızın bir parçası olmuş durumda. Bitcoin ve diğer sanal paralar yasalarla düzenlenmedikleri için, birçok risk barındırmaktadır. Ancak bütün risklere rağmen çok fazla tercih edilmektedir. Sanal paralara olan bu yoğun ilgi de ülkeler için yasal düzenlemeleri zorunluluk haline getirmiştir. 

Sanal Para Nedir?

Sanal para elektronik paranın bir çeşidini oluşturmaktadır. Sanal para Avrupa Merkez Bankası tarafından düzenlemesi olmayan, genellikle onu geliştiren kişiler tarafından kontrol edilen ve belli bir sanal toplum tarafından kabul edilip, kullanılan dijital para olarak tanımlanmıştır.

Bitcoin Nedir?

Bitcoin, elektronik olarak kullanılan dijital bir para birimidir. Kısaltması BTC’dir.

Bitcoin’in Türkiye ve Yasal Boyutu

Türkiye’de Bitcoin hakkında ilk resmî açıklama 25 Kasım 2013 yılında Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yapılmıştır.

Herhangi bir resmi ya da özel kuruluş tarafından ihraç edilmeyen ve karşılığı için güvence verilmeyen bir sanal para birimi olarak bilinen Bitcoin, mevcut yapısı ve işleyişi itibarıyla kanun kapsamında elektronik para olarak değerlendirilmemekte, bu nedenle de söz konusu kanun çerçevesinde gözetim ve denetimi mümkün görülmemektedir.

Diğer taraftan, Bitcoin ve benzeri sanal paralar ile gerçekleştirilen işlemlerde tarafların kimliklerinin bilinmemesi, söz konusu sanal paraların yasadışı faaliyetlerde kullanılması için uygun bir ortam yaratmaktadır. Ayrıca Bitcoin, piyasa değerinin aşırı oynak olabilmesi, dijital cüzdanların çalınabilmesi, kaybolabilmesi veya sahiplerinin bilgileri dışında usulsüz olarak kullanılabilmesi gibi risklerin yanı sıra yapılan işlemlerin geri döndürülemez olmasından dolayı operasyonel hatalardan ya da kötü niyetli satıcıların suistimalinden kaynaklı risklere de açıktır.

Herhangi bir mağduriyet yaşanmaması adına, yukarıda belirtilen hususların duyurulmasında ve bu çerçevede Bitcoin ve benzeri sanal paraların barındırdığı muhtemel risklerin kamuoyuna hatırlatılmasında fayda mülahaza edilmektedir. (BDDK, 2013)

Sanal para birimlerinde hukuki olarak açık bir kanun yok ise hangi durumda hangi kuralların uygulanacağını bulmak zorlaşmaktadır. Bu durumlar da işlenen suçlarda sanal paranın tercih edilmesine sebep olmaktadır. Özellikle kara para aklama, terörü finanse etme, dolandırıcılık gibi suçların işlenmesine kaynak olmaktadır.

MASAK tarafından yayınlanmış Şüpheli İşlem Bildirim Rehberi’nde  “Müşteri hesaplarından Bitcoin satan aracı kuruluşlara Bitcoin alımına yönelik para transferi yapılması” şüpheli işlem tipleri arasında sayılmıştır. Bir müşteri Bitcoin satan kuruluşlardan alım yaparsa ilgili bankaya yapılan işlemin incelenmesi için MASAK’a bildirim yapması zorunlu hale getirilmiştir. (Elmas, 2018) 

Bitcoin’in Diğer Ülkelerdeki Durumu

Ülkelerin yasal tutumları net olmamakla birlikte değişmeye uygundur.

Alman Federal Finansal Denetleme Otoritesi (Münzer, 2014), Fransa, Hollanda ve Belçika Bitcoin ile kara para aklama, terörü finans olarak besleme, hukuki bir dayanağının olmaması, sabit bir kurunun olmaması konusunda uyarıda bulunmuşlardır. Avrupa dışında Çin, Hindistan, Singapur ve Endonezya Merkez Bankası Bitcoin’in riskleri konusunda uyarılarda bulunmuştur (Üzer,2017).

Birçok ülke Bitcoin’inin yasal olarak para birimi olmadığını söylemiştir. Finlandiya Merkez Bankası Bitcoin’in para birimi olarak görmediğini söylemiştir. (Heikkinen, 2014) İsveç Bitcoin’i para birimi olarak değerlendirmemekte ancak ödeme aracı olarak kabul etmektedir. Alman Ekonomi Bakanlığı Bitcoin’in ülkede alışveriş amaçlı kullanılabileceğini söylemiştir. (Hern, 2014 akt; Üzer, 2017)

Bazı ülkeler mevcut düzenlemelerin yorumlanması yoluna gitmiştir. Fransa 2014 yılında yayımladığı düzenlemelerle Sanal Para Birimi hesabı kullanımına kimlik doğrulama zorunluluğu getirmiştir ve Bitcoin’i vergiye bağlayan yasayı yürürlüğü koymuştur. Finlandiya Bitcoin işlemlerini vergiden muaf tutmuş ancak finansal bir hizmet olarak görmüştür. Birçok ülke Bitcoin’e ilişkin hizmetleri lisanslamayı ve denetleme yapmayı planlamaktadır. İsveç’te Bitcoin bir ödeme aracı olarak kullanılmaktadır. Bitcoin ile alışverişi yapılmasına izin veren şirketler ise 2012’den beri finansal otoriteye kaydolmak zorundadır. (Üzer, 2017)

Japonya’da 1 Nisan 2017 tarihinde Bitcoin’i kapsayan kanun yürürlüğe girmiştir. Yürürlüğe giren kanun kapsamında Bitcoin resmi olarak ödeme yöntemi kabul edilmiştir. Bitcoin ile hizmet veren bütün platformların lisanslanmasına karar verilmiştir. (Üzer, 2017)

Hollanda Arnhem, bir Bitcoin şehridir. Şehirde Bitcoin ile alışveriş yapmanıza olanak tanıyan birçok mekan vardır. (Elmas, 2018)

SONUÇ

Türkiye’de bulunan birçok hukuki düzenleme ile sanal parayla suç işlemenin önüne geçilmeye çalışılsa bile teknolojinin ilerlemesi ile bu ilerlemelerin yakından takip edilmesi gereklidir. Türkiye’de konuya ilişkin hukuki açıdan hala belirsiz çok fazla alan bulunmaktadır. Ülkemizde Bitcoin kullanımını yasaklayan veya kullanılmasını onaylayan herhangi bir yasal düzenleme bulunmamıştır. Bunun sonucunda da bu konuda bir yasa boşluğunun ortaya çıktığı görülmüştür. 

KAYNAKÇA

Üzer, B. (2017). SANAL PARA BİRİMLERİ. Ankara: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Ödeme Sistemleri Genel Müdürlüğü.

Elmas, Y. (2018, Mayıs 2). Mondaq. https://www.mondaq.com/turkey/fin-tech/697860/bitcoin39in-yasal-mevzuat-kar351isindaki-durumu adresinden alındı

Arıcı, S. (2017, Aralık 22). MGC Legal. adresinden alındı

Procompliance. (2018, Mart 19). Procompliance: https://www.procompliance.net/turkiyede-bitcoin-kripto-para-alim-satimi-yasal-mi/ adresinden alındı

Öne çıkarılan görsel: https://pixabay.com/tr/illustrations/bitcoin-cryptocurrency-3270890/

 

Bu makale smallseotools sitesi üzerinden 05.06.2021 tarihinde kontrol edilmiştir.
Makale, benzerlik değeri ile kabul edilmiştir. Results Completed: 100%  Plagiarism: %15  Unique: %85


Bu eser Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.