İÇİNDEKİLER:

  • GİRİŞ
  • GENÇ İŞSİZLİĞİ
  • İŞGÜCÜ
  • İŞGÜCÜNE KATILMA ORANI
  • İSTİHDAM
  • İŞGÜCÜNE DAHİL OLMAYANLAR
  • TÜRKİYE’DE TEMEL İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ
  • TÜRKİYE’DE EĞİTİM DURUMUNA GÖRE İŞGÜCÜ DURUMU
  • SONUÇ
  • KAYNAKÇA

 

GİRİŞ

William H. Beveridge; “İşsizlikten doğan iki büyük kötülük/tehlike vardır. İlk olarak işsizlik, işsiz kalan bireyde faydasız, işe yaramayan, arzu edilmeyen insan olduğu hissini yaratır. İkinci olarak işsizlik, insanların hayatlarına korkuyu getirir ki, bu korkudan da nefret doğar” diyerek işsizliğin önemini belki de tek bir cümle ile özetlemiştir” (Öruç, 2019).

TÜİK’e göre referans dönemi içinde istihdam halinde olmayan (kâr karşılığı, yevmiyeli, ücretli ya da ücretsiz olarak hiç bir işte çalışmamış ve böyle bir iş ile bağlantısı da olmayan) kişilerden iş aramak için son 4 hafta içinde iş arama kanallarından en az birini kullanmış ve 15 gün içinde işbaşı yapabilecek durumda olan kurumsal olmayan çalışma çağındaki tüm kişiler işsiz nüfusa dahildirler. (TÜİK, 2019).

İşsizlik, tüm dünyada uygulanmakta olan ekonomik-sosyal politika tedbirlerine rağmen git gide etkisini arttıran, bireysel ve toplumsal pek çok olumsuz gelişmelere sebep olan küresel iktisadi bir sorundur. Ülkelerin sosyo-ekonomik yapıları ve gelişmişlik düzeyleri farklı olması sebebiyle işsizlik, farklı sebeplerle ortaya çıkmaktadır ve farklı sosyo-ekonomik sonuçlar doğurmaktadır (Çalışkan, Dönüm, 2019).

 

GENÇ İŞSİZLİĞİ

Genç İşsizliğin Nedenleri ve Ortaya Çıkardığı Sorunlar (O. Çoban, A. Çoban, 2020)

  • Eğitim ve istihdam arasındaki ilişkinin uzun zamanlı politikalar kullanılarak kurulamaması ve sektörün isteğinin üzerinde eğitimli iş gücünün olmasından kaynaklı genç işsizlik artmaktadır.
  • Eğitimsiz kişiler belirlenmiş olan asgari ücret düzeyinde çalışmayı kabul ederken eğitimli bir kişinin belirlenmiş olan asgari ücretten daha fazla ücret istemesi, aldığı maaşı beğenmemesi ve iş beğenmemesi gibi sebeplerden ötürü işsiz kalması genç işsizliği arttırmaktadır.
  • İş gücü piyasasının verimli çalışamamasından dolayı iş arayanları kolay ve hızlı bir şekilde iş hayatına kazandırılacak desteklerin olmamasından işsizlik artmaktadır.
  • Nüfusun hızlı artışından dolayı genç nüfusun büyümesi ve onlara yeni iş imkanlarının kurulmaması işsizliği arttırarak genç işsizlik ciddi problemlere sebep olabilmektedir.
  • Teknolojinin ilerlemesi üretme sürecinde önemlilik teşkil etmektedir. Bundan dolayı teknolojik araç ve gereçler kullanmasını bilmeyen genç bir kişinin iş bulması da zorlaşmaktadır.

Genç İşsizliğe Yönelik Teorik Açıklamalar

Casson (1979) genç işsizliği açıklamaya yönelik 9 tane teoriden bahsetmiştir. Bu teoriler : (Öruç, 2019)

  • İş arama hipotezi
  • Mevsimsel işsizlik hipotezi
  • Yapısal işsizlik hipotezi
  • Yaşam döngüsü hipotezi
  • Sıra işsizlik hipotezi
  • Faydaya dayalı işsizlik hipotezi
  • Okulu terk edenler hipotezi
  • Seçicilik-bolluk hipotezi
  • Eğilim hipotezi

 

İŞGÜCÜ

Referans dönemi içerisinde ekonomik mal ve hizmetlerin üretimi için emek arzında bulunan çalışma çağındaki nüfusu kapsar. İşgücü, istihdamda olanlar ile işsizlerin toplamı olarak da tanımlanabilir. (TÜİK, 2021)

 

İŞGÜCÜNE KATILMA ORANI

İşgücünün, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus içindeki oranıdır. (TÜİK, 2021)

 

İSTİHDAM

Aşağıda bulunan işbaşında olanlar ve işbaşında olmayanlar grubunun içerisinde olan kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus, istihdam edilen nüfustur.

İşbaşında olanlar:

Ücretli, maaşlı, yevmiyeli, öz hesabına, işveren ya da ücretsiz aile işçisi olarak referans dönemi içinde en az bir saat bir iktisadi faaliyette bulunan kişilerdir.

İşbaşında olmayanlar:

Bir işte çalıştığı halde, referans haftası içerisinde çeşitli sebeplerle işinin başında olmayan kendi hesabına veya işveren olarak çalışmakta olanlar istihdamda kabul edilirler.

 

İŞGÜCÜNE DAHİL OLMAYANLAR

İşşiz veya istihdamda olmayan 15 ve daha yukarı yaştaki nüfustur.

İş aramayıp çalışmaya hazır olanlar

Çeşitli sebeplerle iş aramayan, ama 2 hafta içerisinde işbaşı yapmaya hazır olduğunu belirten kişilerdir. İki alt başlıkla ele alınır:

  • İş bulma ümidi olmayanlar
    Daha önce iş aradığı halde bulamayan veya kendisine uygun bir iş bulabileceğine inanmadığı için iş aramayan ancak çalışmaya hazır olduğunu belirten kişilerdir.
  • Diğer
    Mevsimlik çalışma, ev kadını olma, öğrencilik, irad sahibi olma, emeklilik ve çalışamaz halde olma gibi nedenlerle iş aramayıp ancak işbaşı yapmaya hazır olduğunu belirten kişilerdir.

Mevsimlik Çalışanlar
Mevsimlik çalışması sebebiyle iş aramayan ve işbaşı yapmaya da hazır olmayan kişilerdir.

Ev İşleriyle Meşgul
Kendi evindeki işlerle meşgul olması sebebiyle iş aramayan ve işbaşı yapmaya da hazır olmayan kişilerdir.

Öğrenci
Bir öğrenim kurumunda okuması sebebiyle iş aramayan ve işbaşı yapmaya da hazır olmayan kişilerdir.

Emekli
Bir sosyal güvenlik kurumundan emekli olduğundan dolayı iş aramayan ve işbaşı yapmaya da hazır olmayan kişilerdir.

Çalışamaz Halde
Bedensel özür, hastalık veya yaşlılık sebebiyle iş aramayan ve işbaşı yapmaya da hazır olmayan kişilerdir.

Diğer
Ailevi ve kişisel sebepler ve bunun dışındaki diğer sebepler ile iş aramayan ve işbaşı yapmaya hazır olmayan kişilerdir.

 

TÜRKİYE’DE TEMEL İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ

    15+ yaş

Yıllar

15+ nüfus

İş Gücü

İstihdam Edilenler

İşsiz

İşgücüne dahil olmayan nüfus

İşgücüne katılma    oranı (%)

İstihdam oranı (%)

İşsizlik oranı (%)

2020 1. Çeyrek

62.117

30.887

26.699

4.188

31.230

49,7

43,0

13,6

         2. Çeyrek

62.422

29.659

25.853

3.806

32.763

47,5

41,4

12,8

         3. Çeyrek

62.730

31.558

27.364

4.194

31.172

50,3

43,6

13,3

         4. Çeyrek

63.038

30.794

26.823

3.970

32.244

48,8

42,6

12,9

2021 1. Çeyrek

63.320

31.668

27.391

4.277

31.652

50,0

43,3

13,5

Kaynak: TÜİK, İşgücü İstatistikleri

Türkiye’de TÜİK tarafından açıklanan 2021 1. çeyrek işgücü verilerinin de dâhil olduğu verilere göre işgücüne katılım oranı %50,0 olarak gerçekleşmiştir. İşgücü 2021 yılı 1. Çeyrek döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre 781 kişi artarak 31.668 kişiye ulaşmıştır. 2021 yılı 1. Çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre işsizlik oranı 0,1 puanlık azalış ile %13,5 seviyesinde gerçekleşmiştir.

 

TÜRKİYE’DE EĞİTİM DURUMUNA GÖRE İŞGÜCÜ DURUMU

  1. Çeyrek: Ocak-Mart, 2021                             
 

İşgücüne katılma oranı (%)

İstihdam oranı (%)

İşsizlik oranı (%)

Eğitim durumu

Toplam

Erkek

Kadın

Toplam

Erkek

Kadın

Toplam

Erkek

Kadın

Toplam

50,0

69,2

31,2

43,3

60,5

26,3

13,5

12,6

15,6

Okur-yazar olmayanlar

14,0

27,6

11,3

12,7

23,5

10,5

9,4

15,1

6,5

Lise altı eğitimliler

44,2

64,3

23,8

38,3

55,5

20,7

13,4

13,6

12,8

Lise

49,6

65,9

30,9

41,9

57,1

24,5

15,6

13,4

20,7

Mesleki veya teknik lise

63,1

80,0

36,4

53,7

69,7

28,2

14,9

12,8

22,5

Yükseköğretim

75,9

84,4

66,6

66,3

76,1

55,4

12,7

9,8

16,7

      Kaynak: TÜİK, İşgücü İstatistikleri

Eğitim Türkiye’nin uzun yıllardır bir türlü çözemediği bir mesele olagelmiştir. Günümüzde de aynı şekilde eğitimin kalitesinin düşüklüğü, yükseköğretim mezunu gençlerin işsizliği gibi çok ciddi sorunlar devam etmektedir. Tablodaki verilere göre 2021 yılının 1. Çeyreğinde yükseköğretim mezunu erkeklerin oranı %9,8 kadınların oranı %16,7 toplamda ise 12,7 seviyesinde gerçekleşmiştir.

 

SONUÇ

Eğitim durumu, yaş, cinsiyet, nüfus artışı, göç, istihdam eksikliği, dışa bağımlı ekonomik yapı ve krizler Türkiye’de var olan işsizliğin sebepleri olmaktadır. Türkiye’de eğitimin niteliği gelecekte işsizlik seviyesinin önemli belirleyicisidir. Kadınların işgücüne katılım oranı, gelir düzeyi, kentleşme, göç, sanayileşme ve özellikle de eğitim seviyesinin işsizlik oranı üzerindeki etkilerinin gerçekçi bir şekilde tespit edilmesi oldukça önem arz etmektedir. (Cinel, Yolcu, 2021)

Günümüzde oluşan yüksek oranlı genç işsizlik düzeyi, nüfusun büyük bir kısmını gençlerin oluşturduğu Türkiye’de ciddi sorunlara sebep olmaktadır. Genç bireylerin istihdama katılım oranlarının yetersiz oluşunun altında yatan temel faktörler Türkiye’nin demografik yapısı, uygulanan eğitim ve işgücü politikaları olarak görülmektedir. Kırdan kente göç oranındaki yükselme eğilimi, genç nüfusun oldukça yüksek oluşu ve işgücü piyasalarındaki yetersizlikler de Türkiye’deki genç işsizliği tetiklemekte, işsizlik gençleri daha fazla tehdit etmektedir. (Cinel, Yolcu, 2021)

Bir ekonomi için işsizlik oranının düşük tutulması çok önemlidir. Siyasiler için işsizliği azaltmak en önemli hedef iken, toplumsal düzeyde işsizlik, etik bir mesele olarak kendini göstermektedir. Gelişmekte olan ülkelerde işsizlik sigortası yoluyla işsizleri yeteri derecede finanse etmek mümkün olmadığı için, işsizler toplumsal bir yara olarak ortada durmaktadır. 

 

KAYNAKÇA

Cinel, E. A., Yolcu, U., (2021). Eğitim yaş ve cinsiyetin işsizlik oranı üzerindeki etkileri: Türkiye örneği. Sosyal Bilimler Dergisi. 20(78), 857.

Çalışkan, Ş., Dönüm, N., (2019). Türkiye’de Genç İşsizliği – Eğitim İlişkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi SBE İktisat Anabilim Dalı, Uşak

Çoban, O., Çoban, A., (2020). Türkiye’de Eğitim-İşsizlik Açmazı: Genç İşsizliği. İnternational online conference economics & social sciencis. 8, 507-508

Öruç, E., (2019). Global krizin genç işsizlik üzerindeki etkileri: Ekonomik kalkınma ve iş birliği örgütü ülkelerinin karşılaştırılması                https://www.researchgate.net/profile/Erhan-Oruc/publication/339676643

https://data.tuik.gov.tr/

https://www.tuik.gov.tr/Kurumsal/Mikro_Veri

 

Öne çıkarılan görsel: https://media-cdn.t24.com.tr/media/library/2021/04/1618318931315-is.jpg adresinden 04.06.2021 tarihinde alınmıştır.

 

bir

Bu makale Search Engine Reports sitesi üzerinden 04.06.2021 tarihinde kontrol edilmiştir.

Makale, benzerlik değeri ile kabul edilmiştir. Results Completed: 100% Plagiarism: %5 Unique: %95

 

Bu eser Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.