Sanal Ortam Sanal İlişkiler

  • İçindekiler
    • Giriş
    • Sanal Ortam Nedir?
    • Sanal Ortamda Güvenlik Önlemleri
    • Sanal İlişki Nedir?
    • Sanal İlişkilerde Ortaya Çıkan Problemler
    • Pandemi de Sanal İlişkilerin Olumlu Tarafı
    • Sosyal Medyanın Flört ve Sanal İlişkilere Etkisi
    • Sanal İlişkiler Normal İlişkiler ile Kıyaslanması
    • Sonuç
    • Kaynakça

Giriş

Günümüzde yaygınlaşan sosyal medya hesaplarının, online oyunların ve online eğitimlerin vb. bulunduğu sanal ortamların pandemi süreciyle hayatımıza daha çok girmesiyle nelerin değiştiği ile ilgili ve bu sanal ortamlarda bulunurken nasıl güvenlik önlemleri almalıyız ve zamanımızın çoğunu geçirdiğimiz sosyal medya ortamlarında bulunan sanal ilişkileri yazımda ele aldım.

Sanal Ortam Nedir?

Sanal ortam, insanların yüz yüze olmadığı gerçek olmayan ortamdır. İnternet ortamı için sıkça kullanılır. İnternet ağları kullanılarak oluşan, gözle gördüğümüz, hissettiğimiz, duyduğumuz ama elle tutamadığımız ortamlardır. Sanal ortam internet ağları aracılığı ile elektronik ortamda iletişim kurmayı amaçlar.

Günümüzde sanal ortamlar ile her türlü bilgiye hızlı, güvenilir ve ucuz bir şekilde ulaşmaktayız. Sanal ortamın bulunduğumuz şartlarda özellikle bu pandemi sürecini de ele aldığımızda hayatımızın vazgeçilmezi olduğunu görmekteyiz. Sanal ortamın bize vermiş olduğu bir sürü olanak bulunmaktadır. Bunlar; sınırsız bilgi, kolay iletişim, hayatımızı kolaylaştıran çevrim içi uygulamalar, kolay alışveriş imkânı gibi birçok fayda sağlamaktadır. Bütün bu imkanları doğru bir şekilde kullandığımız zaman emek ve paradan tasarruf ederiz. Ancak bu faydaların yanında bir de kötü niyetli kişilerin getirdiği olumsuzluklar da bulunmaktadır.

Sosyal hayatımızı etkileyen sanal ortamlar kendi gerçekliğini oluşturarak globalleşen dünyayı daha da küçültmektedir. Bu anlamda internet sunduklarıyla ve cazibesiyle bizleri şekillendirmeye başlayarak toplum hayatının içinde ikinci bir hayata -sanal hayata- çekmeye başlamıştır. Sanal yaşantılar daha çok ihtiyaçlar çerçevesinde karşımıza çıkmaktadır.(Johnson, 2001). Sınırlarının olmadığı bir ortamda yaşarken ihtiyaç olarak gördüklerimiz  arkasından giderken zamanla neyin ihtiyaç, neyin istek veya onu çok ilgilendirmeyen bir konu olduğunu karıştırma veya başka işlerle meşgul olma durumuna gelebilmekteyiz. Bu yüzden internetin başında geçirdiğimiz zaman arttıkça toplum hayatından uzaklaşıldığımızı, sosyal ilişkilerde bir zayıflama yaşadığımızı, sanal ortamda geçirilen zamanın çokluğundan dolayı ailemiz ve çevremizle daha az iletişimde bulunduğumuzdan dolayı kendimizi daha yalnız hissettiğimizi söyleyebiliriz.(Şan ve Hira, 2005; Kraut, Patterson, Landmark, Kiesler, Mukophadhyay ve Scherlis, 1998).

Sanal Ortamda Güvenlik Önlemleri

Günümüzde sanal ortamlar sayesinde birçok işlerimizi yerine getirebilmekteyiz. Sanal ortamlardan çok kolay bir şekilde para transferi yapabiliyor, hesaplarımıza para yatırıp çekebilmekteyiz. Bütün kişisel bilgilerimizi, kredi kartı bilgilerimizi, fotoğraflarımızı, sanal ortamlarda kayıt halindedir. Teknoloji her ne kadar ilerlemiş olsa da sanal ortamlarda bulunurken dikkat etmeliyiz. Kötü niyetli kişiler , dolandırıcılar veya hackerlar usulsüz yollarla bizim bilgilerimizi ele geçirmeye çalışmaktadır. Bu yüzden sanal ortamda kötü bir duruma maruz kalmamak ve siber saldırı yaşamamak için, maddi manevi zarar görmemek için bir takım güvenlik önlemleri almalıyız. Bunlar;

Güvenlik yazılımları/programları kullanın: Sanal ortamlarda bankacılık ile ilgili işlemler yaparken hesaplarımızın korunması için güvenlik önlemleri almamız gereklidir. Hesaplarınızı koruma altına almak için mutlaka şifreler oluşturmalıyız. Bu yazılımlar bu şifreleri hem hafızasında tutarak ve zor şifreler üreterek kırılmasını önler. Hesaplarımızı koruma altına alır.  Şifre unutma gibi sorunlar yaşadığımız da bizi kurtarır.

VPN servislerini kullanın: VPN(vitual private network), sanal özel ağ anlamına gelir. İnternete kendi IP adresimiz dışında farklı bir IP adresi üzerinden bağlanmayı sağlayan hizmettir. VPN erişime kapalı sitelere erişmek için kullanıldığı gibi, bağlantımızı güvenli hale getirir. Kablosuz ağlara bağlandığınızda VPN servisiniz aktifse bizi olası hacker saldırısından koruyacaktır.

Modeminizi şifre ile koruyun: Modeminizi koruma altına almak herhangi bir siber saldırı durumunu engellemek için çok önemlidir. Bunun için kimsenin kolay bir şekilde bağlanamaması için zor ve güçlü şifreler koymalıyız.

Antivirüs programları yükleyin: Antivirüs programları bilgisayarınızı olası virüs tehditlerine karşı bizleri koruyan yazılımlardır. Bilgisayarımızda mutlaka bir antivirüs programı yüklü olmalıdır.

Kurtarma e-postası oluşturun: Birçok servis hesap bilgileri ve şifremizin kaybedilmesi, unutulması durumunda bizden e-posta adresi ister. Bu durumda bilgisayar korsanları e-postamıza erişim sağlayabilir. En doğru adım yeniden kurtarma e-postası oluşturmak olacaktır.

Sanal İlişki Nedir?

Sanal ilişki, yüz yüze görüşme olmayan, fiziksel temasın bulunmadığı, araçlı bir iletişim ile gerçekleştirilen ve gerçeklikten ziyade hayali bir iletişim sağlamayı arz eden bağlantı şeklidir. Kısaca, “internet aracılığı ile yapılan ilişki” şeklinde ifade edilebilecek olan sanal ilişkiyi, “internet üzerinden kurulan iletişim yollarıyla yapılan, yüz yüze olmayan, fiziksel yakınlık ve bedensel temasın bulunmadığı ilişki” şeklinde tanımlayabiliriz. Sanal ilişkide, ses ve görüntünün olduğu görüşme ortamları da bulunmakla birlikte genellikle bedensel temastan yoksun ve yüz yüze olmayan bir ilişkidir diyebiliriz.  Bu tür ilişkilerde iletişim çeşitli araçlarla gerçekleştirildiğinden kişiler kolaylıkla hayali kimlikler kurgulayabilmekte, fiziksel ve kişilik özelliklerini olduğundan farklı gösterebilmekte, aldatma ve yalana dayalı bir dünya oluşturabilmektedirler. Bu gerçeklik ise, sanal ilişkileri güvenilirliğini sarsmakta ve bu tür ilişkilere temkinli yaklaşılmasını zorunlu kılmaktadır. Ancak her şeye rağmen gün geçtikçe daha çok kişi çeşitli şekillerde sanal ilişkiler kurmakta, bir kısmı bu ilişkileri gerçek hayata da taşımaktadır. Zaman zaman mutlu sonla biten ilişkiler olduğu gibi, bu tür ilişkilerin gerçek hayata taşınması sonucu değişik mağduriyetlerin yaşandığına da tanık olabilmekteyiz.

Sanal İlişkilerde Ortaya Çıkan Problemler

Arkadaş arama platformları, sohbet odaları, oyun siteleri gibi çeşitli amaçlarla oluşturulmuş bulunan sayısız internet sitesi, bireylerin elektronik ortamda karşılıklı iletişim kurmasını kolaylaştırmak vasıtasıyla yeni ilişki tarzlarının gelişmesine ve bunların toplumsal olarak kabul görmesine katkı sağlamışlardır. (Görkey vd., 2004).

Ancak, bu platformlarda iletişim kuran kişilerin kimlikleri, fiziksel özellikleri, kişilikleri ve gerçek niyetleri konusunda sağlıklı bir ortam olduğunu söyleyemeyiz. Dolayısıyla, bu ortamlarda kurulan ilişkiler gerçek ve yüz yüze ilişkiler kadar güvenilir olmamakla birlikte sanal (hayali, kurgusal, gerçek olmayan,) kalıp gerçek ilişkiler üzerinde yaptıkları etkilerle değişik yaş, statü ve kişilik özelliklerine sahip kişiler için çeşitli riskleri karşımıza çıkarabilmektedirler.(Yıldız ve Bölükbaş,2002).

Pandemi de Sanal İlişkilerin Olumlu Tarafı

Popüler sosyal medya ortamları denilince aklımıza Instagram, Twitter, Facebook, TikTok gibi ortamlar geliyor. İçinde bulunduğumuz bu pandemi sürecini ele aldığımızda arkadaşlarımızla buluşmanın, bir araya gelip sohbet etmenin aslında en iyi çözümlerinde biri şu anda bu popüler platformlar diyebiliriz. Gördüğümüz komik bir videoyu veya beğendiğimiz bir fotoğrafı paylaşıp onun üzerine yorum yapıp arkadaşımızın fikrini alıyoruz. Yaptığımız bu aktivite bize bir oyalanma, haz, mutluluk veya zevk veriyor. Kimimiz saatlerce vakit geçiriyoruz kimimiz günde 1-2 saat kadar bu platformlarda vakit geçiriyoruz. Yapılan araştırmalarda ortalama 2,5 saat sosyal medyada zaman geçirmekteyiz.

Kısacası yüz yüze iletişim kurmanın azaldığı bu günler, sanal ilişkilerimizin artmasını sağlamış ve pek çok alışkanlığın yeniden yorumlanabilir olduğunu tüm dünyaya anlatmıştır. Sosyal medya platformlarının bizi toplu olarak bir araya getirmeye uygun platformlar olduğunu görmekteyiz. Sosyal medyadaki canlı yayınlar genç, yaşlı, yoksul, zengin herkesin tek bir noktada, tek bir evde buluşmasına zemin hazırlamaktadır.

Sosyal Medyanın Flört ve Sanal İlişkilere Etkisi

Sosyal medyanın ilişkiler üzerinde etkisi kötü niyetli kullanıcılar için zarar verici ve tacize yönelik; iyi niyetli kullanıcılar için kendini karşı cinse rahat bir şekilde ifade edebilme ve iletişim kurabilme kolaylığı olmak üzere iki bakış açısından bakabiliriz. Sanal ortamın sunduğu imkanlar her iki yönde de kolaylaştırıcı imkanlar sunabilmektedir. Örneğin karşı cinsle normal şartlarda yanına giderek tanışmayı başlatması gibi durumlar zor olabilirken Instagram veya başka bir sosyal medya üzerinden bir takip isteği ile aslında bu ilk aşamayı kişiler zorlanmadan gerçekleştirebiliyorlar. Örneğin konuşmada zorlanan kişiler sosyal medyada yani sanal ortamda yazışarak kendini daha iyi ifade edebilmektedir. Diğer bir açıdan baktığımızda kişiler kendi yaşlarını gerçekte olduklarından farklı veya kendi fotoğrafları yerine başkalarının fotoğraflarını kullanarak flört edebilmekteler. Sanal bir ortam olduğu için bunun gerçekliği sorgulanmamaktadır. Kişi fotoğrafta olanın o kişi olduğunu düşünerek sohbetine devam edebilmektedir. Günümüzde şu anda en çok yapılan diğer bir kötü kullanım ise sahte hesaplar açarak o kişi ağzından bir başkasıyla konuşmak. Bu durumu kişinin kendi gerçek hesabına gelen bir mesajla veya arkadaşları vasıtasıyla öğrenmesi sayesinde haberi olmaktadır. Haberi olmadığı koşulda o kişi istediği kadar karşı cinsle, hesabın sahibi durumu fark edene kadar konuşabilmektedir.

Sanal ortamlarda insanlar kimliklerini istedikleri gibi gizleyebilirler. Örneğin İstanbul da yaşıyorum diyebilir ama aslında Ankara da yaşıyordur. 2012 yılında yapılan bir araştırmada sanal ortamda ilişkilerin yaklaşık %43’ ünün tacizle sonuçlandığı bulunmuş. Bu oldukça yüksek bir sonuç. Gerçek ortamda yapamayacağı davranışları bu ortamlarda yapabildiği için cezai bir yaptırım ile karşılaşmaması kişilerin bu davranışlarını kolaylaştırmaktadır.

Sanal İlişkiler Normal İlişkiler ile Kıyaslanması

Sanal ilişkiler geçici ilişkilerdir diye bir temel bir inanış vardır. Yukarıda bahsetmiş olduğum araştırma sonucuna bakarak bu inanışın yanlış olmadığını söylemek mümkündür. Sanal ortamın getirdiği rahatlık, geçicilik ve ilişkide ileriye dönük olmamanın sonucudur. Daha kısa süreli haz odaklı bir ilişki. Bunun nedeni kişiler kendilerini olduğundan farklı karşı cinse tanıttıkları ve aslında oldukları gibi davranmadıkları için ilişkide bir süre geçtikten sonra kişiler kurdukları o hayali kişiliğin büyüsünden çıkmış oluyorlar. Araştırmalara baktığımızda sanal ortam ile  başlayan ilişkilerin bir ay içerisinde gerçek yüz yüze ilişki diyebileceğimiz ilişkiye dönüştürülmesi gerektiğini söylemektedirler. Böylece farklı bir kimlik kullanan kişi ile iletişimin güvenilirliği veya sahte bir ilişkinin yanlış yönlendirilmesinin önüne geçilmiş oluyor.

Sonuç

Sanal ortam ve sanal ilişkileri incelediğimizde günümüzde artık pandemi sürecinin de vermiş olduğu etkiden dolayı sanal ortamlar vazgeçilmez bir parçamız haline geldi ancak bu ortamlarda bulunurken gerekli güvenlik koşullarını sağlamamız gerekmektedir. Sosyal medyada geçirdiğimiz süreleri daha da azaltabiliriz, sosyal medya üzerinden tanıştığımız kişilerin kendini gerçekten tanıttığı kişi gibi olup olmadığını göz önünde bulundurarak dikkat etmeliyiz ve kişisel bilgilerimizi paylaşmamalı herhangi bir siber zorbalığa maruz kalındığında bunu gerekli yerlere şikâyet ederek cezai yaptırım uygulanmasını sağlamalıyız.

 

Kaynakça

    1. Görkey, M. vd., (2004). İnternetin Sosyal Etkileri, 12.05.2021 tarihinde https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/186858 
    2. Johnson, CM (2001). Çevrimiçi uygulama toplulukları üzerine güncel araştırmaların bir anketi. İnternet ve Yüksek Öğrenim, 4, 45–60, 12.05.2021.
    3. Kraut, R., M. Patterson, V. Landmark, S. Kiesler, T. Mukophadhyay, W. Scherlis. (1998), sosyal katılımı ve psikolojik refahı azaltan İnternet paradoksu sosyal teknoloji Amerikan Psikolog, 53, s. 1017–1031, 12.05.2021. 
    4. Öne Çıkarılan Görsel: https://www.freepik.com/free-vector/video-conference-screen-with-group-people_12760664.htm#query=virtual%20&position=0 
    5. Sana Ortam: 12.05.2021 tarihinde https://www.iienstitu.com/blog/sanal-ne-demek#:~:text=Ger%C3%A7ek%20olmayan%20ortamd%C4%B1r.,veya%20istenilen%20bilgiye%20ula%C5%9Fmay%C4%B1%20ama%C3%A7lar. 
    6. Şan, M. K., Hira, İ. (2005). Bilgi Toplumu: Bir Risk Olarak Özel Alanın Kayboluşu. IV. Ulusal Bilgi-Ekonomi ve Yönetim Kongresi , Kocaeli,12.05.2021 tarihinde https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/87105
    7. Psk. Dnş. Kadir Burak SALİMOĞLU, Sanal İlişkiler ve Sosyal Medyanın( instagram, facebook) Flört ve İlişkiler Üstünde Etkisi 12.05.2021 tarihinde http://www.tavsiyeediyorum.com kütüphanesinde yayınlanmıştır. 
    8. Yıldız, M.C., ve Bölükbaş, K., (2002). Sanal Sohbet: Chat. Elektronik 12.05.2021 tarihinde https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/186858

Bu makale smallseotools sitesi üzerinden 14.05.2021 tarihinde kontrol edilmiştir.
Makale, benzerlik değeri ile kabul edilmiştir. Results Completed: 100%  Plagiarism: %0  Unique: %100

Creative Commons LisansıBu eser Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.