MAKALE İNCELEME: Yayın Etiği İhlâllerinin Fikrî Mülkiyet Hakları Bağlamında Değerlendirilmesi

Orak, B. (2022). Yayın Etiği İhlâllerinin Fikrî Mülkiyet Hakları Bağlamında Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, (2), 21-57. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/cuhad/issue/72154/1123210

MAKALE ERİŞİM ADRESİ

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2455178

GİRİŞ

Çukurova Üniversitesi Hukuk Araştırmaları Dergisi’nin 2022/2 sayısında yayınlanmış bir makaledir. Makale, bilimsel araştırma ve yayın etiği ilkeleri ile fikrî mülkiyet hakları arasındaki ilişkiyi ele almaktadır.

Makalenin konusu, bilimsel araştırmalarda sıkça karşılaşılan yayın etiği ihlalleri ile fikrî mülkiyet hakları arasındaki ilişkidir. Makalenin amacı, bu konuda farkındalık yaratmak ve okuyuculara bilgi sağlamaktır. Makalede, bilimsel araştırmaların doğru bir şekilde yapılması ve yayınlanması için uyulması gereken etik kuralların önemi vurgulanmakta, Yükseköğretim Kurulu, 2016 yılında çıkardığı Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi (YKBAY) ile birlikte fikrî mülkiyet haklarının korunması ve bu hakların nasıl kullanılması gerektiği konusunda da açıklamalar yapılmaktadır.

ARAŞTIRMANIN AMACI

Bu makalenin amacı, bilimsel araştırma ve yayın etiği ilkeleri ile fikrî mülkiyet hakları arasındaki ilişkiyi ele alarak, bu konuda farkındalık yaratmak ve okuyuculara bilgi sağlamaktır. Ayrıca, Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesinde yer alan yayın etiği ihlallerinin de incelenmesi hedeflenmektedir.

YÖNTEM

ARAŞTIRMA MODELİ

Bu makale, bir araştırma modeli sunmamaktadır. Bu sebepten dolayı herhangi bir araştırma modeli kullanılmamıştır. Bunun yerine, bilimsel araştırma ve yayın etiği ilkeleri ile fikrî mülkiyet hakları arasındaki ilişkiyi ele alarak, bu konuda farkındalık yaratmak ve okuyuculara bilgi sağlamayı amaçlamaktadır. Aynı zamanda günlük hayatımızda kullandığımız bazı kavramlar daha net ve doğru açıklamaları kanun karşılığı sunmaya amaçlı yapılan bu çalışma yapıldı.

EVREN ÖRNEKLEM / ÇALIŞMA GRUBU

Evren örneklemi hakkında özel bir bilgi verilmemektedir. Bundan ziyade sıkça karşılaşılan yayın etiği ihlalleri ile fikrî mülkiyet hakları arasındaki ilişkiye ve farklılıkları odaklanmaktadır.
Makalenin yöntemi, bu konuda yapılan literatür taraması ve mevcut bilgilerin derlenmesidir. Makalede, konu hakkında örnekler verilerek açıklamalar yapılmış ve okuyuculara bilgi sağlanmıştır.
Örneğin, bir araştırmacının başka bir araştırmacının çalışmasını izinsiz kullanarak kendi çalışmasında kullanması, bir dergide yayınlanmış bir makalenin tamamını veya önemli bölümlerini izinsiz olarak kopyalamak ve kendi makalesinde kullanmak gibi durumlar örnek olarak verilmiştir. Ayrıca, bir araştırmanın sonuçlarını başka bir kişiye veya kuruma izinsiz olarak vermek de yayın etiği ihlallerinden biridir. Makalede bu tür örneklerin yanı sıra, bu ihlallerin nedenleri ve sonuçları da açıklanmıştır.

VERİ TOPLAMA ARACI

Literatür taraması ve mevcut bilgilerin derlenmesiyle hazırlanmıştır. Aynı zamanda Yükseköğretim Kurulu, 2016 yılında çıkardığı Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi (YKBAY) yararlanarak bu meseleyi pozitif hukukun konusu haline getirmiştir.

VERİLER ve TOPLANMASI / UYGULAMA SÜRECİ

Bu makalede, belirli bir uygulama süreci üzerinde durulmamaktadır. Ancak, makalede bahsedilen yayın etiği ihlallerinin birçoğu, araştırma sürecinde verilerin izinsiz kullanımı veya başka kaynaklardan kopyalanması gibi durumlarla ilgilidir. Bu nedenle, doğru ve etik bir şekilde verilerin toplanması ve kullanılması önemlidir.

VERİLERİN ANALİZİ

Belirli bir veri analizi yöntemi üzerinde durulmamaktadır. Daha çok kavramların açıklamaları örnekler üzerinde açıklamalar yaparak farkındalık yaratmak için literatür taramasından faydalanarak sunulmuştur.

BULGULAR ve TARTIŞMA

BULGULAR

Bilimsel araştırma ve yayın etiği ilkeleri ile fikrî mülkiyet hakları arasındaki ilişkiyi ele alıyor.
Etik ihlallerin fikrî mülkiyet haklarına nasıl etki ettiği ve bu ihlallerin yasal boyutu hakkında bilgi veriyor.
Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesinde düzenlenen yayın etiği ihlalleri de açıklanmaktadır (kaynaklarla destekleyerek sunmaktadır.)

TARTIŞMA VE SONUÇ

Tartışma kısmında, bilimsel araştırma ve yayın etiğinin önemi vurgulanmaktadır. Etik ihlallerin sadece akademik dünyada değil, aynı zamanda toplumda da ciddi sonuçları olabileceği belirtilmektedir. Ayrıca, fikrî mülkiyet haklarının korunması için etik ilkelerin takip edilmesinin önemine de değinilmektedir.

Sonuç kısmında ise, bilimsel araştırma ve yayın etiğinin önemi bir kez daha vurgulanmaktadır. Etik ihlallerin ciddi sonuçları olabileceği ve bu nedenle bu ilkelerin takip edilmesinin önemli olduğu belirtilmektedir. Ayrıca, Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’nde düzenlenen yayın etiği ihlallerinin fikrî mülkiyet haklarına etkisi de açıklanmaktadır.

SONUÇ VE ÖNERİLER

Makale, bilimsel araştırma ve yayın etiği ile fikrî mülkiyet hakları arasındaki ilişkiyi ele almaktadır. Etik ihlallerin fikrî mülkiyet haklarına nasıl etki ettiği ve bu ihlallerin yasal boyutu hakkında bilgi vermektedir. Ayrıca, Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’nde düzenlenen yayın etiği ihlalleri de açıklanmaktadır.
Makalenin dilinin bazı yerlerde karmaşık olması, okuyucuların anlamasını zorlaştırabilir. Bu nedenle, makalenin daha anlaşılır bir dil kullanarak yazılması daha iyi olabilirdi.
Makalenin görsel unsurları (grafikler, tablolar vb.) kullanarak daha etkili hale getirilebilir.

İNCELEME SONUÇLARI VE ÖNERİLER

Bu makale bilimsel araştırma ve yayın etiği ile ilgilenenler için faydalı bir kaynak olabilir. Makale, etik ihlallerin fikrî mülkiyet haklarına nasıl etki ettiği ve bu ihlallerin yasal boyutu hakkında bilgi vermektedir. Ayrıca, Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’nde düzenlenen yayın etiği ihlalleri de açıklanmaktadır. Bu nedenle, akademik çalışmalar yapanlar için önemli bir referans kaynağı olabilir.
Akademik çalışmalarınızda kaynak kullanımı konusunda dikkatli olunuz ve alıntı yaptığınız kaynakları doğru şekilde referans vererek belirtiniz.
Etik ihlaller konusunda farkındalığınızı arttırmak için ilgili literatürü okuyabilirsiniz.
Makalenin sonuç bölümü daha net bir şekilde özetlenebilir veya daha kapsamlı bir şekilde ele alınabilirdi.
Makalede bahsedilen örneklerin sayısı artırılabilir veya daha çeşitli örnekler verilebilirdi.
Akademik çalışmalarınızda danışmanınızdan veya ilgili uzmanlardan destek alabilirsiniz.

Bu eser Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

Cahit Cengizhan

Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi’nden 1991 yılında mezun olduktan sonra Uşak Endüstri Meslek Lisesi’nde Teknik öğretmen olarak göreve başladı. 1993 Yılında Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Eğitim Bölümünde araştırma görevlisi olarak akademik çalışmalara başladı. 1998 yılında M.Ü. Teknoloji Eğitimi Yüksek Lisansı, 1999 yılında İ.Ü. İşletme Davranış Bilimleri Yüksek lisans tezlerini vererek başarıyla mezun oldu. 2001 yılından itibaren Marmara Üniversitesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri bölümünde öğretim görevlisi olarak çalışmaya devam etmektedir. Yürüttüğü dersler arasında temel bilgisayar eğitimi, bilgisayar donanımı, bilgisayar ağları ve haberleşme, işletim sistemleri, web tabanlı programlama, açık kaynak kodlu yazılımlar, uzaktan eğitim, içerik geliştirme, eğitim yönetim sistemleri dersleri yer almaktadır. 2011-2016 yılları arası Atatürk Eğitim Fakültesi ve birimleri internet sayfaları, 2013-2015 yılları arasında Marmara üniversitesi internet sayfaları ve akademik idari birimler web sayfaları koordinatörü olarak görev yapmıştır. Çok sayıda seminer ve konferansta bildiri sunmuş, konuşmacı olarak katkı sağlamış, düzenleme ve yürütme kurullarında görevler almıştır. Akademik dergi, kongre, sempozyum, kurumsal ve kişisel web sayfaları hazırlayarak yayınlamıştır. ISO 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi Baş Denetçi Sertifikası sahibidir.

cahitcengizhan.com