MARMARA ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM FAKÜLTESİ
BİLGİSAYAR VE ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ BÖLÜMÜ
2022-2023 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI BAHAR DÖNEMİ
BİLİŞİM ETİĞİ ve GÜVENLİK DERSİ
“Makale İnceleme ve Değerlendirme Raporu”
Mine TÜNCEL 100220026
01.04.2023
İçindekiler
MAKALE KÜNYESİ (APA STANDARDI) 3
EVREN ÖRNEKLEM / ÇALIŞMA GRUBU 4
VERİLER ve TOPLANMASI / UYGULAMA SÜRECİ 4
İNCELEME SONUÇLARI VE ÖNERİLER 6
MAKALE ADI
Öğretmen Adaylarının Bilişim Suçlarına Yönelik Deneyimleri Ve Bilişim Güvenliği Ders İçeriğine Yönelik Görüşleri
YAZAR(LAR)
Ömer Faruk GÖKMEN: Sakarya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi
Özcan Erkan AKGÜN: İstanbul Medeniyet, Eğitim Bilimleri Fakültesi,
MAKALE KÜNYESİ (APA STANDARDI)
Gökmen, Ö. & Akgün, Ö (2016). Öğretmen Adaylarının Bilişim Suçlarına Yönelik Deneyimleri ve Bilişim Güvenliği Ders İçeriğine Yönelik Görüşleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 13(33) 178-193.
Anahtar Kelimeler: Bilişim Güvenliği, Bilişim Suçu, Öğretmen Adayları, İhtiyaç analizi
MAKALE ERİŞİM ADRESİ
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/183486
GİRİŞ
Her geçen gün artan ve hızla gelişen teknolojilerde bilişim teknolojileri önemli bir araç olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu teknolojilerin artmasıyla beraber bireyler ve kurumlar pek çok etik ve güvenlik sorunu yaşamaktadırlar. İnternetin insanların pek çok ihtiyacını karşılandığın fakat fazla internet kullanımının bağımlılığının gelişmesine neden olduğu belirlenmektedir. Dünya genelinde araştırmalar gerçekleştiren Symantec’in (2014) yayınladığı bilişim güvenliği tehdidi raporunda, her geçen gün tehdit türünün ve sayısının arttığı görülmektedir. Bu saldırıların daha çok zararlı yazılımlar, sahte web sitelerine yönlendirme, internet hizmetlerinin kesintisine sebep olan saldırılar ve sunuculara yönelik saldırılar şeklinde gerçekleştiği tespit edilmiştir. Artan bilişim güvenliği tehditlerinin neticesinde ülkemizde bilişim suçlarında da artış yaşanmıştır. Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele (KOM) Daire Başkanlığı tarafından hazırlanan ve 2011 yılında yayınlanan rapora göre bilişim suçları ile ilgili fazla sayıda olay gerçekleştiği ve bu olayların en fazla; banka ve kredi kartı dolandırıcılığı, bilişim sistemleri (sisteme girme, engelleme, bozma, verileri yok etme), internet bankacılığı, internet aracılığıyla nitelikli dolandırıcılık, müstehcenlik, kumar ve gizlilik ihlali şeklinde işlendiği tespit edilmiştir. Bilişim güvenliği tehditlerinin artmasından ve bilişim suçlarında yaşanan artıştan yola çıkarak özellikle bireylere bilişim teknolojilerinin güvenli kullanımı konusunda bilgilendirmelerin yapılmasının önemli olduğu anlaşılmaktadır.
ARAŞTIRMANIN AMACI
Bu araştırmanın amacı, eğitim fakültesinde okuyan öğretmen adaylarının bilişim suçlarıyla ilgili deneyimlerinin ve bilişim güvenliği dersi içeriğinde yer alması gereken konulara yönelik görüşlerinin tespit edilmesidir
YÖNTEM
ARAŞTIRMA MODELİ
- Bu çalışma nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim deseni ile yürütülmüştür.
- Araştırmanın çalışma grubunu, farklı öğretmenlik programlarında okuyan öğretmen adayları oluşturmuştur.
- Çalışma kapsamında yarı-yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler ile toplanan veriler üzerinde içerik analizi yapılmıştır.
EVREN ÖRNEKLEM / ÇALIŞMA GRUBU
Araştırmanın katılımcılarını, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesinin yedi farklı programında okuyan son sınıf öğretmen adayları oluşturmaktadır. Araştırmanın katılımcıları oluşturulurken çeşitliliği artırmak amacıyla adayların farklı bölümlerinden olması dikkate alınmıştır.
VERİ TOPLAMA ARACI/VERİLER ve TOPLANMASI / UYGULAMA SÜRECİ
Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen ve açık uçlu sorulardan oluşan görüşme formu kullanılmıştır. Görüşme formunda beş soru yer almıştır. Görüşme formu bilişim suçları, bilişim güvenliği, siber zorbalık, internetin güvenli kullanımı, teknolojinin etkili ve güvenli kullanımı vb. gibi konularında tez ve araştırmalar yürüten 5 öğretim üyesine sunulmuştur. Uzmanlar, bilişim suçları ve bilişim güvenliği eğitimi içeriğine yönelik hazırlanan soruların yeterli ve uygun olduğunu belirterek, yapılacak görüşmelerle daha derinlemesine bilgi edinileceği konusunda görüş belirtmişlerdir. Görüşmelere başlanmadan önce bir öğretmen adayı ile görüşme gerçekleştirilerek soruların anlaşılırlığı test edilmiştir. Ayrıca görüşmeler gerçekleştirilmeden önce farklı programların son sınıflarında okuyan katılımcılarla birebir görüşülerek görüşme için uygun vakitlerde karar kılınmıştır. Görüşmeler, belirlenen gün ve saatte yapılmıştır. Bu sırada öğretmen adaylarının izni dâhilinde görüşmeler ses kayıt cihazı ile kaydedilmiştir. Ses Kayıt cihazı ile kaydedilen görüşmeler verilerin analizi için yazıya dökülmüştür.
VERİLERİN ANALİZİ
Araştırma kapsamında toplanan verilerde 2 araştırmacı tarafından içerik analizi yapılmıştır. Yıldırım ve Şimşek (2013) içerik analizinin, birbirine benzeyen verilerin belli kavramlar ve temalar altında bir araya getirilerek anlamlı şekilde düzenlenip yorumlanması şeklinde yapıldığını belirtmektedirler.
BULGULAR ve TARTIŞMA
BULGULAR
- Öğretmen adaylarının bilişim suçlarıyla ilgili daha önce yaşamış oldukları kötü deneyimlerinin olması öğretmen adaylarına bilişim suçlarıyla ve bilişim güvenliğiyle ilgili eğitimlerin verilmesine ihtiyaçlarının olduğunu göstermektedir.
- Öğretmen adaylarının bilişim güvenliği kavramını en çok bilişim teknolojilerinin güvenli kullanımı olarak tanımlamaktadırlar.
- Öğretmen adaylarının verilecek olan bilişim güvenliği eğitiminde, bilişim güvenliğinin önemine değinilmesi, kişisel bilgilerin güvenliğini sağlamaya yönelik bilgilerin yer alması, güvenli internet bankacılığı, bilişim güvenliğini ihlal eden unsur veya yöntemlere karşı alınabilecek önlemlerin olması, bilişim güvenliğini sağlayacak yazılımlara ve bu yazılımların kullanımlarına yer verilmesi gerektiğini belirtmişlerdir.
TARTIŞMA VE SONUÇ
Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının bilişim güvenliği tanımı ve kapsamı konusunda yetersiz bilgiye sahip olduğu belirlenmiştir. Buna, kişilere bilişim suçları konusunda ve bilgilendirmelerin yapılması, bu faaliyetlerin yaygınlaştırılması ve toplumsal bilgi ve farkındalığın artırılması önerilerinde bulunulmuştur. Benzer şekilde gençlere bilişim güvenliği konusunda farkındalıklarını ve duyarlılıklarını artıracak ve bireylerin etkin olarak interaktif sitelerin ve yazılımların hazırlanmasını önermektedir. Verilecek olan eğitimler verilmeden önce hedef kitlenin, içeriğinin ve eğitim kapsamının belirlenmesi gerekmektedir. Bilişim güvenliği dersi konuları belirlenirken hedef kitleye uygun konuları içeren ve ihtiyaçlara yönelik bilişim güvenliği eğitim programının belirlenmesi doğru bir adım olacaktır.
SONUÇ VE ÖNERİLER
- Öğretmen adayları bilişim suçunun ne olduğu ve bilişim suçuna maruz kalındığı durumlarda başvurabilecekleri merciler konusunda bilgilendirilmelidir.
- Eğitim fakültelerin öğretmenlik programlarında öğretmen adaylarının bilişim güvenliğini sağlamaya ve gerekli önlemleri almaya yönelik seçmeli ders konulabilir.
- Bu araştırmanının sonuçları hazırlanacak ders veya eğitimlerin belirlenmesine katkı sağlayabilir.
- Bilişim güvenliği konusundaki farkındalığı artırma ve gerekli bilgi ve becerileri kazandırma ihtiyacına yönelik olarak web üzerinden dersler, yazılımlar, kitaplar vb. öğrenme materyalleri hazırlanabilir.
BU MAKALE İNCELEME SONUÇLARI VE ÖNERİLER
Teknoloji kavramı her geçen gün artan ve gelişen bir kavram olduğunu düşünüyorum. Bu kavram genişledikçe ortaya çıkan riskler her anlamda artmaktadır. Bu araştırmada ise eğitim fakültesi son sınıf öğrencilerinin bilişim suçları kavramının ne olduğuna dair sorular sorulmuş fakat bazı öğretmen adaylarının aslında kavramın tam anlamıyla ne olduğunu bilmediklerinden bilişim suçuyla karşılaştıklarında bu durumu gerekli mercilere iletme konusunda eğitime ihtiyaç duydukları belirlenmiştir. Yapılan araştırma sonucunda aslında birçok öğretmen adayının daha önce bilişim suçlarına maruz kaldıklarını bilerek veya bilmeyerek işlediklerini söylemişlerdir. Bu öğretmen adaylarının bilişim suçları ve güvenliği konusunda gerekli eğitimlerin verilmesi gerektiğini düşünüyorum.
Bu eser Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.
Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi’nden 1991 yılında mezun olduktan sonra Uşak Endüstri Meslek Lisesi’nde Teknik öğretmen olarak göreve başladı. 1993 Yılında Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Eğitim Bölümünde araştırma görevlisi olarak akademik çalışmalara başladı. 1998 yılında M.Ü. Teknoloji Eğitimi Yüksek Lisansı, 1999 yılında İ.Ü. İşletme Davranış Bilimleri Yüksek lisans tezlerini vererek başarıyla mezun oldu. 2001 yılından itibaren Marmara Üniversitesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri bölümünde öğretim görevlisi olarak çalışmaya devam etmektedir. Yürüttüğü dersler arasında temel bilgisayar eğitimi, bilgisayar donanımı, bilgisayar ağları ve haberleşme, işletim sistemleri, web tabanlı programlama, açık kaynak kodlu yazılımlar, uzaktan eğitim, içerik geliştirme, eğitim yönetim sistemleri dersleri yer almaktadır. 2011-2016 yılları arası Atatürk Eğitim Fakültesi ve birimleri internet sayfaları, 2013-2015 yılları arasında Marmara üniversitesi internet sayfaları ve akademik idari birimler web sayfaları koordinatörü olarak görev yapmıştır. Çok sayıda seminer ve konferansta bildiri sunmuş, konuşmacı olarak katkı sağlamış, düzenleme ve yürütme kurullarında görevler almıştır. Akademik dergi, kongre, sempozyum, kurumsal ve kişisel web sayfaları hazırlayarak yayınlamıştır. ISO 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi Baş Denetçi Sertifikası sahibidir.
