Hazırlayan: Sedat Yoğun -100215033

 

İçindekiler

  • Giriş
  • 5651 Sayılı Yasa Nedir
  • 5651 Sayılı Kanunun Yönetmeliği
  • 5651 Sayılı Kanunun Genel Gerekçesi
  • İçerik Sağlayıcıları, Yer Sağlayıcıları İle Erişim Sağlayıcılarının Sorumluluk Ve Yükümlülükleri
  • 5651 Sayılı Kanuna Aykırı Hareketin Cezası
  • İçeriğin yayından çıkarılması ve cevap hakkı
  • Erişimin engellenmesi kararının konusunu oluşturan suçlar
  • Koruma tedbiri olarak erişimin engellenmesi kararı
  • Erişimin engellenmesi usulü
  • Güncel Haberler
  • Kanun yolu
  • Çalışma kurulları
  • İşbirliği ve koordinasyon çalışmaları
  • Örnek Olay
  • Kaynakça

 

Giriş

5651 sayılı internet ortamında yapılan yayınların düzenlenmesi ve bu yayınlar yoluyla işlenen suçlarla mücadele hakkında kanun 5651 sayılı kanun, 19.02.2014 tarihli ve 28928 sayılı resmi gazete’ de yayımlanan 6518 sayılı kanun ve 01.03.2014 tarihli ve 28928 sayılı resmi gazete’ de yayımlanan 6527 sayılı bazı kanunlarda değişiklik yapılması hakkında kanun 6527 sayılı kanun’  ile değişikliğe uğramıştır.

 

5651 Sayılı Yasa Nedir?

5651 sayılı “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi Ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun” 23 Mayıs 2007 tarihinde 26530 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. 5651 Sayılı Kanun internet ortamında yapılan yayınların sistematik bir düzen ve kontrol altına alınması ve aynı zamanda yapılan bu yayınlar yoluyla işlenen suçlar ile mücadele edilmesi hakkındaki kanundur.

Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren kablolu ya da kablosuz bağlantı ile kurum bünyesindeki internet hizmetini toplu olarak müşterilerinin ya da çalışanlarının kullanımına açan kurumların, yasal olarak yerine getirmekle yükümlü olduğu şartlar bulunmaktadır. Bu kanunun yönergelerine uymakla zorunlu olan kurumlar; oteller, alışveriş merkezleri, üniversiteler, kafeler, internet kafeler, KOBİ’ler, fabrikalar gibi interneti toplu kullanıma açan kurumlardır. Kanun kapsamına, işletmelerin müşterilerine sunduğu ücretsiz internet hizmeti ve firmaların çalışanlarına şirket içerisinde sundukları internet hizmeti de girmektedir.

5651 Sayılı Kanun’a tam uygun olarak hareket edebilmek için en güvenli yöntem ağa bağlanacak kullanıcının cep telefonuna bir şifre gönderilerek gönderilen numaranın kayıt altına alınmasıdır. Bu sayede hat sahibinin TC Kimlik Numarası‘na da gerekli durumlarda ulaşılabilir ve yasal takip yapılabilir. İşletmelerde bu şekilde SMS doğrulaması olmadığında ya da kullanıcıların kişisel bilgileri kayıt altına alınmadığında ağı kullanarak işlenecek suçlardan hizmeti sunan işletme ya da kurum sorumlu tutulacaktır. Bu yüzden işletmelerin bu tür bağlantıları şifre altına almaları ve kullanıcıların bilgilerini de kayıt altına almaları olası suç işleme durumunda şirketi ilave yükümlülükten kurtaracaktır.

5651 Sayılı Kanun gerekliliklerine uygun kayıt tutmanın ve güvenli bir ağa sahip olmanın en kolay, en güvenilir ve işletme için en masrafsız olanı Firewall cihazı kullanmaktır. 5651 Sayılı Yasa gerekliliklerine uygun, istediğiniz şekilde ağlarınızı ayarlayıp kullanıcıları zaman damgasıyla birlikte takibinin kolayca yapılabildiği Firewall cihazları vardır. Bu cihazlar sayesinde ilgili ayarlar çok kolaylıkla yapılabilir ve istenildiğinde kayıtlara ulaşmak çok kolaydır. Firewall cihazının yanı sıra cihaza ait yazılımın da gerekliliklere uygun, kolay bir kullanım arayüzü bulunan, anlık raporlama desteği veren, ayrı bağlantı noktalarının oluşturulmasına imkan sağlayan bir özelliğe sahip olması önemlidir.

5651 Sayılı Kanunun Yönetmeliği

 

5651 Sayılı Kanun’un Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından yayınlanmış ve zaman içerisinde yenilenerek güncellenen yönetmelikleri bulunmaktadır. Bu yönetmelikler ile ilgili kanunun amacı, kapsamı, yükümlü olan sağlayıcılar, denetleme usül ve esasları, idari yaptırımlar ve uygulamaya ilişkin işlemler gibi birçok başlık altında açıklamalar yapılmıştır.

5651 Sayılı Kanunun Genel Gerekçesi

 

5651 Sayılı Kanun, dünyada ve ülkemizde büyük bir hızla yayılan interneti kullanan elektronik iletişim araçlarının sağladığı imkanların suistimal edilmesiyle işlenen suçlarla mücadele etmeyi amaçlamaktadır. Elektronik ortamda işlenen suçların hızlı artışı, işlenmesi kolay bu suçların ortaya çıkarılmasındaki zorluklar, toplumsal açıdan doğabilecek zararların telafisinin mümkün olmaması bu konuda etkin ve doğru mücadele edebilecek kurumsal bir yapının, yasal bir düzenleme ile acilen oluşturulmasını zorunlu kılmıştır. 5651 Sayılı Kanun, Anayasa’nın “Ailenin Korunması” ve “Gençliğin Korunması” başlıklı maddeleri uyarınca; başta aileleri, gençleri ve çocukları uyuşturucu ve uyarıcı madde alışkanlığı, intihara yönlendirme, cinsel istismar, kumar ve benzeri kötü alışkanlıkları teşvik eden yayınların içeriklerinden korumak için önleyici tedbirlerin alınmasını amaçlamaktadır.

5651 İnternet Kanunu Maddeleri

 

5651 Sayılı Kanun’un orijinal maddeleri ve sonradan yönetmeliklerle gelen ek maddelerle internet aktörlerinin tanımı ilk defa yapılmış, bu aktörlerin hak ve yükümlülükleri belirlenmiştir. İnternet erişiminin engellenmesine dair usül ve esaslar bu kanun ile düzenlenmiştir. Kanun, özel hayatın gizliliği konusunda da düzenlemeler getirmiş, internet üzerinden yayılan bir içerik nedeniyle haklarının ihlal edildiğini iddia eden kişiler, içeriğin yayından kaldırılmasını talep edebilir ve cevap hakkı kullanabilir hale gelmiştir. 5651 Sayılı Kanun’da belirtilen katalog suçlara ilişkin şikayetlerin iletilebileceği internet bilgi ihbar merkezi (ihbarweb.org.tr) kurulmuştur. 5651 Sayılı Kanun gereğince gençler ve çocuklar için zararlı olan ve suç teşkil eden içeriklerle mücadele kapsamında loglama ve filtreleme usulü ön görülmüştür.

5651 ‌Loglama Kanunu

 

5651 Sayılı Kanun’un asıl amacı kurumlar tarafından sunulan internet hizmetinin kimler tarafından ve ne amaçla kullanıldığının kayıt altına alınmasıdır. Alınan kayıtlar sayesinde kullanıcı tarafından toplu kullanıma sunulan internet hizmeti üzerinden işlenen suçlar ya da yasa dışı işlemler kolayca bulunabilecektir. Bu yüzden kurumlar tarafından tutulan kayıtların tutarlılığı, ayrıntıları, kullanılan süre bilgileri (başlangıç ve bitiş), sonradan değiştirilmemesi için zaman damgası (HASH) ile ‌muhafaza edilmesi ve bu kayıtların geriye dönük olarak 1 yıl süre ile saklanması büyük önem arz etmektedir.

Kurum tarafından yapılacak bu ‌loglama yani kayıt altına alma işlemi sayesinde; ‌siber suçların ve yasalara aykırı içeriklerin önüne geçilmesi, bu tür işlemlerin kimler tarafından, nereden ve hangi zaman aralıklarında gerçekleştirildiğinin tespiti ve takibi kolay bir şekilde yapılabilmektedir

İçerik Sağlayıcıları, Yer Sağlayıcıları İle Erişim Sağlayıcılarının Sorumluluk Ve Yükümlülükleri

 

Bilgilendirme yükümlülüğü

Madde 5 – (1) Ticari veya ekonomik amaçlı içerik sağlayıcıları, yer sağlayıcıları ve erişim sağlayıcıları, aşağıda belirtilen tanıtıcı bilgilerini, kendilerine ait internet ortamında, kullanıcıların ana sayfadan doğrudan ulaşabileceği şekilde ve iletişim başlığı altında, doğru, eksiksiz ve güncel olarak bulundurmakla yükümlüdür:
a) Gerçek kişi ise; adı ve soyadı, tüzel kişi ise; unvanı ve sorumlu kişiler, vergi kimlik numarası veya ticaret sicil numarası,
b) Yerleşim yeri, tüzel kişi ise merkezinin bulunduğu yer,
c) Elektronik iletişim adresi ve telefon numarası,
ç) Sunduğu hizmet, bir merciin iznine veya denetimine tabi bir faaliyet çerçevesinde yapılıyor ise, yetkili denetim merciine ilişkin bilgiler. 
(2) Ticari veya ekonomik amaçlı içerik sağlayıcı, birinci fıkradaki bilgilerle birlikte, yer sağlayıcıya ilişkin tanıtıcı bilgileri, doğru, eksiksiz ve güncel olarak ana sayfasında bulundurmakla yükümlüdür.

İçerik sağlayıcının sorumluluğu

 

Madde 6 – (1) İçerik sağlayıcı, internet ortamında kullanıma sunduğu her türlü içerikten sorumludur.
(2) İçerik sağlayıcı, bağlantı sağladığı başkasına ait içerikten sorumlu değildir. Ancak, sunuş biçiminden, bağlantı sağladığı içeriği benimsediği ve kullanıcının söz konusu içeriğe ulaşmasını amaçladığı açıkça belli ise, genel hükümlere göre sorumludur.

Yer sağlayıcının yükümlülükleri

 

Madde 7 – (1) Yer sağlayıcı;

a)Yer sağladığı hukuka aykırı içerikten, ceza sorumluluğu ile ilgili hükümler saklı kalmak kaydıyla, Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine göre Başkanlık, adli makamlar veya hakları ihlal edilen kişiler tarafından haberdar edilmesi halinde ve teknik olarak engelleme imkânı bulunduğu ölçüde hukuka aykırı içeriği yayından kaldırmakla,
b) Sunucu barındırma hizmeti dâhil, yer sağlamakla ilgili hizmetlerinde (a) bendindeki hükümlere uymakla,
c) Yer sağlayıcı trafik bilgisini altı ay saklamakla, bu bilgilerin doğruluğunu, bütünlüğünü oluşan verilerin dosya bütünlük değerlerini zaman damgası ile birlikte saklamak ve gizliliğini temin etmekle,
yükümlüdür.
(2) Yer sağlayıcı, yer sağladığı içeriği kontrol etmek veya hukuka aykırı bir faaliyetin söz konusu olup olmadığını araştırmakla yükümlü değildir.

Erişim sağlayıcının yükümlülükleri

Madde 8 – (1) Erişim sağlayıcı;

Herhangi bir kullanıcısının yayınladığı hukuka aykırı içerikten, Kanun ve ilgili diğer mevzuat hükümlerine göre, Başkanlıkça haberdar edilmesi halinde ve teknik olarak en-gelleme imkânı bulunduğu ölçüde erişimi engellemekle,

b) Sağladığı hizmetlere ilişkin olarak, Başkanlığın Kanunla ve ilgili diğer mevzuatla verilen görevlerini yerine getirebilmesi için; erişim sağlayıcı trafik bilgisini bir yıl saklamakla, bu bilgilerin doğruluğunu, bütünlüğünü oluşan verilerin dosya bütünlük değerlerini zaman damgası ile birlikte muhafaza etmek ve gizliliğini temin etmekle, internet trafik izlemesinde Başkanlığa gerekli yardım ve desteği sağlamakla, faaliyet belgesinde yer alan Başkanlığın uygun gördüğü bilgileri talep edildiğinde bildirmekle ve ticari amaçla internet toplu kullanım sağlayıcılar için belirli bir IP bloğundan sabit IP adres planlaması yapmakla ve bu bloktan IP adresi vermekle,
c) Faaliyetine son vereceği tarihten en az üç ay önce, durumu Kuruma, içerik sağlayıcılarına ve müşterilerine bildirmekle, Kuruma bildirilen kapanma tarihinden geriye doğru bir yıllık süredeki trafik bilgilerine ilişkin bütün kayıtları metin dosyası olarak, log formatlarını açıklamalarıyla birlikte, abone kütük bilgilerini Başkanlığa cd, dvd gibi optik medya ortamında teslim etmekle,

5651 Sayılı Kanuna Aykırı Hareketin Cezası

 

5651 Sayılı Kanunda açıkça belirtilen ve yasanın gerekliliklerini yerine getirmeyen işletme ve kuruluşlar için maddi ve idari para cezaları bulunmaktadır.  Yasa gereği olarak işletmeler log tutma ve sundukları hizmetin kimler tarafından hangi zaman dilimlerinde kullanıldığını geçmişe dönük olarak belgeleyebilmek zorundadırlar, yasanın tümüne ya da bir kısmına uyulmadığı taktirde maddi ve idari çeşitli yaptırımlarla karşılaşılabilir. Verilebilecek ceza yapılan aykırılığın ya da kanunun içeriklerinden ne kadarının yerine getirilip ne kadarının kanuna uygun yapıldığına göre değişmekle birlikte verilebilecek para cezası 100.000 TL gibi bir tutara ulaşabilmektedir. Para cezasının yanı sıra hizmet durdurma ya da geçici süreyle iş yerinin faaliyetlerinin durdurulması şeklinde de olabilir. Bu yüzden yasalara uyumluluk konusunda kuruluşların azami ölçüde dikkatli olmaları gereklidir.

İçeriğin yayından çıkarılması ve cevap hakkı

 

Madde 10 – (1) İçerik nedeniyle hakları ihlâl edildiğini iddia eden kişi, içerik sağlayıcıya, buna ulaşamaması halinde yer sağlayıcıya, internet ortamından veya bizzat başvurarak, kendisine ilişkin içeriğin yayından çıkarılmasını ve yayındaki kapsamından fazla olmamak üzere hazırladığı cevabın bir hafta süreyle internet ortamında yayımlanmasını isteyebilir. İçerik veya yer sağlayıcı, kendisine ulaştığı tarihten itibaren iki gün içinde talebi yerine getirir. Bu süre zarfında talep yerine getirilmediği takdirde reddedilmiş sayılır.

(2) Talebin reddedilmiş sayılması halinde, kişi onbeş gün içinde yerleşim yeri sulh ceza mahkemesine başvurarak, içeriğin yayından çıkarılmasına ve yayındaki kapsamından fazla olmamak üzere, hazırladığı cevabın bir hafta süreyle internet ortamında yayımlanmasına karar verilmesini isteyebilir. Sulh ceza hâkimi bu talebi üç gün içinde duruşma yapmaksızın karara bağlar. Sulh ceza hâkiminin kararına karşı 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre itiraz yoluna gidilebilir.

Erişimin engellenmesi kararının konusunu oluşturan suçlar

 

Madde 12 – (1) İnternet ortamında yapılan ve içeriği aşağıdaki suçları oluşturduğu hususunda yeterli şüphe sebebi bulunan yayınlarla ilgili olarak erişimin engellenmesine karar verilir:
a) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununda yer alan; 
1) İntihara yönlendirme (madde 84), 
2) Çocukların cinsel istismarı (madde 103, birinci fıkra),
3) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma (madde 190), 
4) Sağlık için tehlikeli madde temini (madde 194), 
5) Müstehcenlik (madde 226), 
6) Fuhuş (madde 227),
7) Kumar oynanması için yer ve imkân sağlama (madde 228),
suçları.
b) 25/7/1951 tarihli ve 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanunda yer alan suçlar.

Koruma tedbiri olarak erişimin engellenmesi kararı

 

Madde 13 – (1) Erişimin engellenmesi kararı, soruşturma evresinde hâkim, kovuşturma evresinde ise mahkeme tarafından verilir. Soruşturma evresinde, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet savcısı tarafından da erişimin engellenmesine karar verilebilir. Bu durumda Cumhuriyet savcısı kararını yirmidört saat içinde hâkimin onayına sunar ve hâkim, kararını en geç yirmidört saat içinde verir. Bu süre içinde kararın onaylanmaması halinde tedbir, Cumhuriyet savcısı tarafından derhal kaldırılır.

(2) Koruma tedbiri olarak verilen erişimin engellenmesine ilişkin karara, Başkanlıkça ve Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre ilgililer tarafından itiraz edilebilir.

İdari tedbir olarak erişimin engellenmesi kararı

Madde 14 – (1) İçeriği 12 nci maddede belirtilen suçları oluşturan yayınlarda, içerik sağlayıcının veya yer sağlayıcının yurt dışında bulunması halinde veya içerik sağlayıcı veya yer sağlayıcı yurt içinde bulunsa bile, içeriği Türk Ceza Kanununun 103 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan çocukların cinsel istismarı veya aynı Kanunun 226 ncı maddesinde yer alan müstehcenlik suçlarını oluşturan yayınlara ilişkin olarak erişimin engellenmesine Başkanlıkça re’sen karar verilir.

(2) Başkanlık tarafından verilen erişimin engellenmesi kararının konusunu oluşturan yayını yapanların kimliklerinin belirlenmesi halinde, Cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulunulur. Başkanlık, suç duyurusuna esas teşkil edecek verilerin elde edilebilmesi için kamu kurum ve kuruluşlarından bilgi ve belge talep edebilir.

Erişimin engellenmesi usulü

 

Madde 16 – (1) Yönetmeliğin 13 üncü maddesi gereğince, hâkim, mahkeme veya Cumhuriyet savcısı tarafından verilen erişimin engellenmesi kararı Başkanlığa gönderilir. Kararlar, doğrudan erişim sağlayıcılara gönderilemez. Başkanlık, kararlara ilişkin bilgileri gereği derhal yapılmak üzere elektronik ortamda erişim sağlayıcılara bildirir.

(2) Kişiler veya kurumlar tarafından Başkanlığın kurduğu bilgi ihbar merkezine yapılan ihbarlar, teknik ve hukuki incelemeye alınır. Söz konusu içerikte bu suçlardan birisinin oluştuğu konusunda yeterli şüphe sebebi tespit edildiği takdirde, 14 üncü maddeye göre işlem yapılır. Suça ilişkin yeterli şüphe sebebi tespit edilemediği takdirde işlem yapılmaz.

Güncel Haberler

Özgürüz Radyo’ya, BTK’dan erişim engeli geldi

https://t24.com.tr/haber/ozguruz-radyo-ya-btk-dan-erisim-engeli-geldi,819505

Basın kanunu ‘internet haber siteleri’ için değişiyor

https://t24.com.tr/yazarlar/ersan-sen/basin-kanunu-internet-haber-siteleri-icin-degisiyor,9067

Kanun yolu

Madde 20 – (1) Bu Yönetmelikte tanımlanan kabahatler dolayısıyla Başkanlık veya Kurum tarafından verilen idarî para cezalarına ilişkin kararlara karşı, 6/1/1982 tarihli ve 2577 sayılı İdarî Yargılama Usulü Kanunu hükümlerine göre kanun yoluna başvurulabilir.

Çalışma kurulları

Madde 21 – (1) Başkanlık, Ulaştırma Bakanlığı, kolluk kuvvetleri, ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile içerik, yer ve erişim sağlayıcılar ve ilgili sivil toplum kuruluşları arasında koordinasyon oluşturarak internet ortamında yapılan ve Kanun kapsamına giren suçları oluşturan içeriğe sahip faaliyet ve yayınları önlemeye yönelik çalışmalar yapmak amacıyla çalışma kurulları oluşturabilir. Çalışma kurulları, Başkanın görevlendireceği personelin başkanlığında çalışmalarını yürütür. Kurulların çalışma usul ve esasları Başkanlıkça belirlenir. Çalışma kurullarının her türlü giderleri Kurum tarafından karşılanır.

İşbirliği ve koordinasyon çalışmaları

Madde 22 – (1) Başkanlık, bilişim ve internet alanındaki gelişmeleri izlemek amacıyla, uluslararası kurum ve kuruluşlarla, gerek Türkiye’de gerekse yurt dışında, giderleri Kurum tarafından karşılanan işbirliği ve ortak çalışmalar yapar.

(2) Başkanlık, Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasında sayılan suçların, internet ortamında işlenmesini konu alan her türlü temsili görüntü, yazı veya sesleri içeren ürünlerin tanıtımı, ülkeye sokulması, bulundurulması, kiraya verilmesi veya satışının önlenmesini teminen yetkili ve görevli kolluk kuvvetleri ile soruşturma mercilerine, teknik imkânları dahilin de gereken her türlü yardımda bulunur veya koordinasyonu sağlar.

Örnek Olay

Mert bilgisayar kulanımında çok iyidir. Mert 02.02.2018 tarihinde bir cafeye gider.Mert cafede wifi şifresini öğrenir ve kendi kişisel bilgisayarı ile internete bağlanır.Mert cafenin wifesine bağlıyken internet üzerinden Ali diye birinin bankadaki hesap numaralarını öğrenir.Mert Ali’nin hesabından kendi hesabına yüklü miktarda para transferi yapar.Aradan birkaç gün geçtikten sonra Ali hesabındaki paranın azaldığının farkına varır.Ali hemen durumu öğrenmek için banka ile iletişime geçiyor fakat banka çalışanı hesabınızdan para transferi sizin onayınız ile olduğunu ve bir şey yapamayacaklarını söyler. Ali hiç bir şey den haberinin olmadığını söyler. Banka çalışanı Ali’ye polis ile iletişime geçmesini söyler. Ali durumu polis ile paylaşır, polis paranın aktarıldığı hesap ile ilgili bir ilerleme yapamıyor. Polis para transferin internet üzerinden yapıldığını ve para alan kişinin işlem yaptığı yerin adresini öğrenirler. Polisler adrese gittiklerinde cafe sahibinden 02.02.2018 tarihinde wifi’ye bağlanan kullanıcıların bilgilerini isterler, fakat cafe sahibi kullanıcı kaydı tutmadıklarını söyler.Polis cafe sahibini wifi paylaşımında kullanıcı kaydı tutmadıklarından dolayı hakkında hukuki işlem başlatılır.

 

KAYNAKÇA

https://logotech.com.tr/wifi/

https://berqnet.com/blog/5651-sayili-yasa?gclid=EAIaIQobChMIjo2F0JWs4gIVWqWaCh3N9wVuEAAYASAAEgJPPvD_BwE

http://www.medyahukuku.org/makale/internet-ortaminda-yapilan-yayinlarin-duzenlenmesine-dair-usul-ve-esaslar-hakkinda-yonetmelik/

http://rifatyalcin.com/5651-sayili-kanun-nedir/

http://www.firelog.com.tr/5651-sayili-kanun-kimleri-kapsiyor/

http://www.erdem-erdem.av.tr/yayinlar/hukuk-postasi/internet-ortamindaki-yayinlarin-duzenlenmesi-hakkindaki-kanuna-getirilen-degisiklikler/

 

Creative Commons Lisansı
Bu eser Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.