• Giriş
  • 5651 Sayılı Yasa ve Uygulaması
  • İçerik Sağlayıcılarının Yükümlülükleri
  • Yer Sağlayıcılarının Yükümlülükleri
  • Erişim Sağlayıcılarının Yükümlülükleri
  • Toplu Kullanım Sağlayıcılarının Yükümlülükleri
  • Sonuç
  • Kaynakça

Giriş

20. yüzyılın sonlarına doğru hayatımıza girmeye başlayan internet, günümüzde birçok amaç için kullanılmakta, hayatımızın bir parçası haline gelmiş durumdadır. Günümüzde eğitim, iletişim, bankacılık, haberleşme gibi akla gelebilecek birçok alanda kullanılan internetin yararları yanında zararları ve internet üzerinden işlenen suçlar görülmeye başlanmıştır. Karşılaşılan bu suçlar hakkında kanuni düzenlemelere ihtiyaç duyulmuş ve 2007 yılında Türkiye’ de bu suçları engellemek amacıyla 5651 sayılı kanun yürürlüğe konmuştur.

23.05.2007 tarihli “5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun Kanun, amaç ve kapsamını birinci maddesinde; “içerik sağlayıcı, yer sağlayıcı, erişim sağlayıcı ve toplu kullanım sağlayıcıların yükümlülük ve sorumlulukları ile internet ortamında işlenen belirli suçlarla içerik, yer ve erişim sağlayıcıları üzerinden mücadeleye ilişkin esas ve usulleri düzenlemek” olarak belirlemiştir. (Ardıçoğlu, 2014)  5651 sayılı yasa kapsamındaki temel iki kurum Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu ile Erişim Sağlayıcıları Birliği’dir. Bu kanun sonucunda oluşan görevler Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından yerine getirilmektedir. Erişim Sağlayıcıları Birliği ise 5651 sayılı kanun gereğince erişimin engellenmesi kararlarının yerine getirilmesi amacıyla kurulmuştur.

            Kanun koyucu, içerik, yer ve erişim sağlayıcılara internette düzenin sağlanabilmesi amacıyla bilgilendirme yükümlülüğü vermiştir. Bu yükümlülüğe göre, içerik, yer ve erişim sağlayıcılar kullanıcıların ulaşabileceği şekilde gerekli ortamlarda kendi tanıtıcı bilgilerini güncel olarak bulundurmalılardır.  Bu yükümlülükler yerine getirilmediği takdirde iki bin Yeni Türk Lirasından on bin Yeni Türk Lirasına arasında para cezası uygulanır.

            İçerik Sağlayıcının Yükümlülükleri

            İçerik sağlayıcı internet ortamına koyduğu tüm içeriklerden sorumludur, bu içeriklerin hukuki sorumluluğunu taşır. Fakat içerik sağlayıcının bağlantı sağladığı başkasına ait bir başka içerikten sorumlu olmayacağı belirtilmiştir.

            Yer Sağlayıcının Yükümlülükleri

            Yer sağlayıcı bünyesinde bulundurduğu içeriği kontrol etmek veya araştırmakla yükümlü değildir. Ancak bulundurduğu içeriğin hukuka aykırılığı durumunda, bundan haberdar edilir ve haberdar olduktan sonraki sürekte bu içeriği kaldırmakla yükümlüdür. 5651 sayılı kanuna göre yer sağlayıcıların bir diğer yükümlülüğü ise sitenin trafik bilgilerini 1-2 yıllık süre içerisinde muhafaza etmesi gerektiğidir. Ayrıca yer sağlayıcı yer sağlama hizmeti vereceğine dair BTK’ ye bildirimde bulunmalıdır.

            Erişim Sağlayıcıların Yükümlülükleri

            Erişim sağlayıcılar, hukuka aykırı bir yayın yapıldığında kendilerine bilgi geldikten sonraki süreçte erişimin engellenmesine dair kararları yerine getirmekle yükümlüdür. İnternet sitesinin trafik bilgilerini 6 ay- 2 yıl arasındaki süreçte yönetmeliğe göre muhafaza etmeleri gerekmektedir. Erişim sağlayıcının erişim sağlama görevinden vazgeçmesi halinde faaliyetlerine son vermeden en az 3 ay önceden Telekomünikasyon Kurumuna, içerik sağlayıcılarına ve müşterilerine bilgilendirmesini yapmalı ve trafik kayıtlarını BTK’ ye bildirmek zorundadır. Bunları yapmayan erişim sağlayıcısına on bin Yeni Türk Lirasından elli bin Yeni Türk Lirasına kadar idari ceza uygulanacaktır.

            Erişim sağlayıcı kendisi aracılığıyla erişilen bilgilerin hukuka aykırı olup olmadığını takip ve kontrol etmekle yükümlü değildir.

           Toplu Kullanım Sağlayıcılarının Yükümlülükleri

            Toplu kullanım sağlayıcıları ticari toplu kullanım sağlayıcı ve ticari olmayan toplu kullanım sağlayıcı olarak ikiye ayırabiliriz. Ticari toplu kullanım sağlayıcıların mülki amirden izin almaları zorunludur. Mülki amir de gerekli bilgileri 30 gün içerisinde BTK’ ye bildirir. Bütün toplu kullanım sağlayıcıları ise hukuka aykırı ve suç teşkil eden içeriğe erişimi önlemekle yükümlüdür. Bu yükümlülüklere uymayan toplu kullanım sağlayıcıları önce uyarı, ardından üç bin Yeni Türk Lirasından on beş bin Yeni Türk Lirasına kadar idari para cezası alacaktır.

İçerik Erişiminin Engellenmesine Sebep Olacak Durumlar

  1. 26/9/2004 tarihindeki 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’ndaki
  • İntihara yönlendirme
  • Çocukların cinsel istismarı
  • Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma
  • Sağlık için tehlikeli madde temini
  • Müstehcenlik
  • Fuhuş
  • Kumar oynanması için imkan ve yer sağlama

     2. Atatürk aleyhine işlenen suçlar

 SONUÇ

Hayatımızda yeri gittikçe artan internet ortamında karşılaşabileceğimiz suçların engellenmesi ve cezasını alabilmesi amacıyla 2007 yılında 5651 sayılı kanun yürürlüğe girmiştir. Bu kanun uyulması gereken usul ve esasları belirtir. Yükümlülüklere uyulmadığı takdirde idari yaptırım uygulanabilir. İnternette de güvende olabilmemiz için dikkatli ve yasalara uygun hareket etmemiz gerekmektedir.

 

KAYNAKÇA

Çırakoğu, Melikşah, 5651 Sayılı Kanun Çerçevesinde İnternet Erişiminin Engellenmesi ve Erişim Sağlayıcıları Birliği, 2015

Alpaslan, Osman Berk, İnternet Hukuku, 5651 Sayılı Kanun ve FSEK’ te Düzenlenen İnternet Suçları, 2010

Gedik, Ömer, Türkiye’ de İnternet Özgürlüğü ve 5651 Sayılı Kanun, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, cilt.14, ss.177-200, 2008

Ardıçoğlu, Artuk, Türk İdare Hukukuna Yeni Bir Katkı: Erişim Sağlayıcıları Birliği, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cilt.5 Sayı.1, 2014

T.C. Resmi Gazete, 5651 Sayılı Kanun, 23 Mayıs 2007, sayı: 26530

Kapaktaki görsel pxhere.com sitesinden alınmış ve creative commons lisanslıdır.

Bu makale dublichecker sitesi üzerinden 05.06.2021 tarihinde kontrol edilmiştir. Makale, benzerlik değeri ile kabul edilmiştir. Result Completed:%100  Plagiarism: %3 Unique: %97